Łączenie się elementów

SN 14:13
Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Natika w Ceglanym Holu. Tam Zrealizowany odezwał się do mnichów tak: „Mnisi”. „Czcigodny panie”, odpowiedzieli. Zrealizowany rzekł to: „Mnisi, w zależności od elementu, powstaje percepcja, powstaje pogląd, powstaje myśl”. Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny Saddha Kaccayana rzekł do Zrealizowanego: „Czcigodny panie, kiedy, w odniesieniu do tych którzy nie są całkowicie przebudzeni, powstaje pogląd: 'Ci są całkowicie przebudzonymi', w zależności od czego tern pogląd jest postrzegany?” „Potężny, Kaccayana jest ten element, element ignorancji. W zależności od pośledniego elementu, Kaccayana, powstaje poślednia percepcja, pośledni pogląd, poślednia myśl, poślednia wola, poślednia tęsknota, poślednia chęć, poślednia jednostka, poślednia mowa. Wyjaśnia on, naucza, proklamuje, ustanawia, odkrywa, analizuje, i wyjaśnia poślednie. Jego odrodziny, powiadam, są poślednie. W zależności od średniego elementu, Kaccayana, powstaje średnia percepcja, średni pogląd, średnia myśl, średnia wola, średnia tęsknota, średnia chęć, średnia jednostka, średnia mowa. Wyjaśnia on, naucza, proklamuje, ustanawia, odkrywa, analizuje, i wyjaśnia średnie. Jego odrodziny, powiadam, są średnie. W zależności od nadrzędnego elementu, Kaccayana, powstaje nadrzędna percepcja, nadrzędny pogląd, nadrzędna myśl, nadrzędna wola, nadrzędna tęsknota, nadrzędna chęć, nadrzędna jednostka, nadrzędna mowa. Wyjaśnia on, naucza, proklamuje, ustanawia, odkrywa, analizuje, i wyjaśnia nadrzędne. Jego odrodziny, powiadam, są nadrzędne".

SN 14: 14
W Savatthi. „Mnisi, to na sposób elementów istoty zbierają się razem i jednoczą. Te o pośledniej dyspozycji zbierają się razem i jednoczą z tymi o pośledniej dyspozycji; te o dobrej dyspozycji zbierają się razem i jednoczą z tymi o dobrej dyspozycji. W przeszłości, również, na sposób elementów, istoty zbierały się razem i jednoczyły. Te o pośledniej dyspozycji zbierały się razem i jednoczyły z tymi o pośledniej dyspozycji; te o dobrej dyspozycji zbierały się razem i jednoczyły z tymi o dobrej dyspozycji. W przyszłości, również, na sposób elementów, istoty będą zbierały się razem i jednoczyły. Te o pośledniej dyspozycji będą zbierały się razem i jednoczyły z tymi o pośledniej dyspozycji; te o dobrej dyspozycji będą zbierały się razem i jednoczyły z tymi o dobrej dyspozycji. Również teraz, obecnie, na sposób elementów, istoty zbierają się razem i jednoczą. Te o pośledniej dyspozycji zbierają się razem i jednoczą z tymi o pośledniej dyspozycji; te o dobrej dyspozycji zbierają się razem i jednoczą z tymi o dobrej dyspozycji.

SN 14: 15
Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Rajagaha na Górze Szczyt Sępa. Przy tej okazji, niedaleko od Zrealizowanego , czcigodny Sariputta spacerował tam i z powrotem z licznymi mnichami; czcigodny Maha Moggallana spacerował tam i z powrotem z licznymi mnichami; czcigodny Maha Kassapa spacerował tam i z powrotem z licznymi mnichami; czcigodny Anuruddha spacerował tam i z powrotem z licznymi mnichami; czcigodny Punna Mantaniputta spacerował tam i z powrotem z licznymi mnichami; czcigodny Upali spacerował tam i z powrotem z licznymi mnichami; czcigodny Ananda spacerował tam i z powrotem z licznymi mnichami. I niedaleko od Zrealizowanego również spacerował z licznymi mnichami Devadatta. Wtedy Zrealizowany odezwał się do mnichów tak: „Mnisi, czy widzicie Sariputtę spacerującego tam i z powrotem z licznymi mnichami?” „Tak, czcigodny panie”. „Wszyscy ci mnisi są o wielkim zrozumieniu. Czy widzicie Moggallanę spacerującego tam i z powrotem z licznymi mnichami?” „Tak, czcigodny panie”. „Wszyscy ci mnisi są o wielkiej duchowej mocy. Czy widzicie Kassapę spacerującego tam i z powrotem z licznymi mnichami?” „Tak, czcigodny panie”. „Wszyscy ci mnisi praktykują ascezę. Czy widzicie Anuruddhę spacerującego tam i z powrotem z licznymi mnichami?” „Tak, czcigodny panie”. „Wszyscy ci mnisi posiadają boskie oko. Czy widzicie Punnę Mantaniputtę spacerującego tam i z powrotem z licznymi mnichami?” „Tak, czcigodny panie”. „Wszyscy ci mnisi są mówcami Dhammy. Czy widzicie Upali spacerującego tam i z powrotem z licznymi mnichami?” „Tak, czcigodny panie”. „Wszyscy ci mnisi utrzymują Dyscyplinę. Czy widzicie Anandę spacerującego tam i z powrotem z licznymi mnichami?” „Tak, czcigodny panie”. Wszyscy ci mnisi są wielce uczeni. Czy widzicie Devadatę spacerującego tam i z powrotem z licznymi mnichami?” „Tak, czcigodny panie”. „Wszyscy ci mnisi mają złe pragnienia. Mnisi, to na sposób elementów istoty zbierają się razem i jednoczą. Te o pośledniej dyspozycji zbierają się razem i jednoczą z tymi o pośledniej dyspozycji; te o dobrej dyspozycji zbierają się razem i jednoczą z tymi o dobrej dyspozycji. W przeszłości tak robiły, w przyszłości będą tak robić i teraz obecnie też tak robią”.

SN 22: 78

W Savatthi. “Mnisi, wieczorem lew, król zwierząt, wychodzi ze swego legowiska. Po wyjściu, przeciąga się, przemierza wzrokiem wszystkie cztery strony świata i ryczy swój lwi ryk trzy razy. Wtedy rusza na łowy.

Kiedy lew, król zwierząt, ryczy, jakiekolwiek zwierzęta słyszą ten dźwięk, to w większości są przepełnione strachem, potrzebą pilności, terrorem. Te które żyją w dziurach wchodzą do dziur; te które żyją w wodzie wchodzą do wody; te które żyją w lesie wchodzą do lasu; i ptaki fruną w górę. Nawet te królewskie słonie, przywiązane mocnymi rzemieniami w wioskach, miasteczkach i stolicach, zrywają i przerywają swe więzy; przestraszone, oddając mocz i kał i uciekają to tu to tam.

Tak potężny, mnisi, jest lew, król zwierząt, tak majestatyczny i władczy.

Tak też, mnisi, kiedy Tathagata pojawia się w świecie, arahat, całkowicie przebudzony, spełniony w prawdziwej wiedzy i prowadzeniu się, pomyślny, znawca świata, niezrównany przywódca ludzi do opanowania, nauczyciel bogów i ludzi, przebudzony, zrealizowany, naucza Dhammy tak: 'Taka jest materialna forma, takie jej powstanie, taki zanik; takie jest uczucie, takie jego powstanie, taki zanik; taka jest percepcja, takie jej powstanie, taki zanik, taka są determinacje, takie ich powstanie, taki zanik; taka jest świadomość, takie jej powstanie, taki zanik'.

Wtedy, mnisi, kiedy ci bogowie którzy są długo-żyjący, piękni, przepełnieni szczęściem, przez długi czas mieszkający w wspaniałych pałacach, słysząc nauczanie Dhammy Tathagaty w większości są przepełnione strachem, potrzebą pilności, terrorem. 'Wydaje się, panowie, że jesteśmy nietrwali, choć myśleliśmy o sobie jako o trwałych; wydaje się, że jesteśmy niestali, choć myśleliśmy o sobie jako o stałych, wydaje się, że jesteśmy nie-wieczni, choć myśleliśmy o sobie jako o wiecznych. Wydaje się, że jesteśmy nietrwali, niestali, nie-wieczni, w obrębie osobowości'.

Tak potężny, mnisi, jest Tathagata, nad tym światem z jego bogami, tak majestatyczny i władczy”.

To zostało powiedziane przez Zrealizowanego. Po powiedzeniu tego, Pomyślny, Nauczyciel, powiedział dalej to:


Kiedy Budda, poprzez bezpośrednią wiedzę
Wprawia w ruch Koło Dhammy,
Niezrównany Nauczyciel w tym świecie
Z jego bogami (ogłaszając):

Wstrzymanie osobowości
I powstanie osobowości,
Jak również Ośmioraką Szlachetną Ścieżkę
Która prowadzi do uśmierzenia cierpienia.

Wtedy ci bogowie o długim okresie życia,
Piękni, przebywający w chwale,
Są dotknięci lękiem, przepełnieni terrorem,
Jak zwierzęta słyszące ryk lwa.

'Nie przekroczyliśmy osobowości;
Wydaje się, że jesteśmy nietrwali'.
(Tak mówią) po usłyszeniu wypowiedzi
Arahata, wyzwolonego, stabilnego.

Itv 49 Ponad dualizm istnienie - nieistnienie

Mnisi, są dwa rodzaje poglądów i kiedy bogowie i ludzie są przez nie uchwyceni, pewni pozostają w tyle a pewni sięgają za daleko. Tylko ci widzą co posiadają oczy by widzieć. A jak pewni pozostają w tyle? Bogowie i ludzie kochają istnienie, rozmiłowują się w istnieniu, cieszą się istnieniem; gdy jest im wykładana Dhamma o wstrzymaniu istnienia, ich serca nie obejmują tego, nie są do tego przekonani, nie znajdują w tym zadowolenia. Oto jak niektórzy pozostają w tyle. A jak pewni sięgają za daleko? Zakłopotani, zawstydzeni i zdegustowani istnieniem jako takim, niektórzy patrzą naprzód ku nieistnieniu w taki sposób: "Panowie, kiedy z rozpadem ciała to 'ja' ginie i jest anihilowane i po śmierci już dłużej nie jest, to w najwyższy sposób spokojne, to jest cel lepszy od wszystkiego, to rzeczywistość". Tak pewni sięgają za daleko. A jak z tymi co mają oczy by widzieć? Tu mnich widzi cokolwiek doszło do istnienia jako doszłe do istnienia. Widząc to w ten sposób, wkroczył na drogę do beznamiętności wobec tego, drogę zaniku i wstrzymania pożądania tego. Oto jak jest z tym co ma oczy by widzieć.

Ci co zobaczyli to co doszłe do istnienia jako doszłe do istnienia,
Jak również idące poza wszystko to co doszłe do istnienia,
Są wyzwoleni w odniesieniu do rzeczy jakimi one są.
Przez wyczerpanie pragnienia wobec tego co doszłe do istnienia.

Mnich który w pełni zrozumiał to co doszłe do istnienia,
Jest wolny od pragnienia kontynuacji istnienia,
Przez zaprzestanie tego co istnieje,
Nie dojdzie z powrotem do istnienia.

SN 22: 89 Khemaka

Przy pewnej okazji, liczni starsi mnisi mieszkali w Kosambi w Parku Ghosita. Przy tej okazji czcigodny Khemaka mieszkał w Parku Drzewa Jujube, chory, obolały, poważnie schorowany. Wtedy, wieczorem, ci starsi mnisi wyszli z odosobnienia i odezwali się do czcigodnego Dasaka w ten sposób: „Chodź, przyjacielu Dasaka, podejdź do mnicha Khemaki i powiedz mu: 'Starsi mówią ci, przyjacielu Khemaka: 'Mamy nadzieję, że dajesz sobie radę, przyjacielu, że ci się polepsza. Mamy nadzieję, że twoje bolesne uczucia zmniejszają się i nie zwiększają, i że daje się zaobserwować ich zmniejszanie, nie zwiększanie'”. „Tak, przyjaciele, odpowiedział czcigodny Dasaka, i poszedł do czcigodnego Khemaki i dostarczył przesłanie. „Nie daję sobie rady, przyjacielu, nie polepsza mi się. Silne bolesne uczucia wzrastają u mnie, nie zmniejszają się, i daje się zaobserwować ich zwiększanie, nie zmniejszanie”. Wtedy czcigodny Dasaka zbliżył się do starszych mnichów i przedstawił to co powiedział czcigodny Khamaka. Powiedzieli mu: „Chodź, przyjacielu Dasaka, zbliż się do mnicha Khemaki i powiedz mu: 'Starsi mówią ci, przyjacielu Khemaka: Te pięć agregatów objętych utrzymywaniem, było omówione przez Zrealizowanego; mianowicie, agregat materialnej formy objęty utrzymywaniem, agregat uczucia objęty utrzymywaniem, agregat percepcji objęty utrzymywaniem, agregat determinacji objęty utrzymywaniem, agregat świadomości objęty utrzymywaniem. Czy czcigodny Khemaka uważa coś za 'ja' lub należącego do ja, pośród tych pięciu agregatów objętych utrzymywaniem?” „Tak, przyjaciele", odpowiedział czcigodny Dasaka, i poszedł do czcigodnego Khamaki i dostarczył przesłanie. „Takie jest, te pięć agregatów objętych utrzymywaniem; mianowicie, agregat materialnej formy objęty utrzymywaniem, agregat uczucia objęty utrzymywaniem, agregat percepcji objęty utrzymywaniem, agregat determinacji objęty utrzymywaniem, agregat świadomości objęty utrzymywaniem. Nie uważam nic za 'ja' lub należącego do ja, pośród tych pięciu agregatów objętych utrzymywaniem”. Wtedy czcigodny Dasaka zbliżył się do starszych mnichów i przedstawił to co powiedział czcigodny Khamaka. Powiedzieli mu: „Chodź, przyjacielu Dasaka, zbliż się do mnicha Khemaki i powiedz mu: 'Starsi mówią ci, przyjacielu Khemaka: Te pięć agregatów objętych utrzymywaniem, było omówione przez Zrealizowanego; mianowicie, agregat materialnej formy objęty utrzymywaniem, agregat uczucia objęty utrzymywaniem, agregat percepcji objęty utrzymywaniem, agregat determinacji objęty utrzymywaniem, agregat świadomości objęty utrzymywaniem. Jeżeli czcigodny Khemaka nie uważa nic za 'ja' lub należącego do ja, pośród tych pięciu agregatów objętych utrzymywaniem to jest on arahatem z wyczerpanymi skazami”. „Tak, przyjaciele", odpowiedział czcigodny Dasaka, i poszedł do czcigodnego Khamaki i dostarczył przesłanie. "Takie jest te pięć agregatów objętych utrzymywaniem; mianowicie, agregat materialnej formy objęty utrzymywaniem, agregat uczucia objęty utrzymywaniem, agregat percepcji objęty utrzymywaniem, agregat determinacji objęty utrzymywaniem, agregat świadomości objęty utrzymywaniem. Nie uważam nic za 'ja' lub należącego do ja, pośród tych pięciu agregatów objętych utrzymywaniem, jednak nie jestem arahatem z wyczerpanymi skazami. Przyjaciele (koncepcja) 'jestem' nie zaniknęła u mnie w odniesieniu do tych pięciu agregatów obiektów utrzymywania, ale nie uważam (żadnego z nich) jako 'Jestem tym'". Wtedy czcigodny Dasaka zbliżył się do starszych mnichów i przedstawił to co powiedział czcigodny Khamaka. Powiedzieli mu: „Chodź, przyjacielu Dasaka, zbliż się do mnicha Khemaki i powiedz mu: 'Starsi mówią ci, przyjacielu Khemaka: Przyjacielu Khemaka, kiedy mówisz to: 'jestem” - co jest tym o czym mówisz 'jestem'? Czy mówisz o materialnej formie jako 'jestem', lub mówisz o 'jestem' jako poza materialną formą? Czy mówisz o uczuciu ... percepcji ... determinacjach ... świadomości jako 'jestem', lub mówisz o 'jestem' jako poza świadomością? Kiedy mówisz o tym 'jestem', przyjacielu Khamaka, co jest tym o czym mówisz jako o 'jestem'?” „Tak, przyjaciele", odpowiedział czcigodny Dasaka, i poszedł do czcigodnego Khamaki i dostarczył przesłanie. „Wystarczy, przyjacielu Dasaka! Po co biegać tam i z powrotem? Przynieś mi mój kij, przyjacielu. Sam pójdę do starszych”. Wtedy czcigodny Khemaka opierając się o swój kij, zbliżył się do starszych mnichów, wymienił z nimi pozdrowienia i usiadł z boku. Starsi mnisi powiedzieli wtedy do czcigodnego Khemaki: „Przyjacielu Khemaka, kiedy mówisz to: 'jestem” - co jest tym o czym mówisz 'jestem'? Czy mówisz o materialnej formie jako 'jestem', lub mówisz o 'jestem' jako poza materialną formą? Czy mówisz o uczuciu ... percepcji ... determinacjach ... świadomości jako 'jestem', lub mówisz o 'jestem' jako poza świadomością? Kiedy mówisz o tym 'jestem', przyjacielu Khamaka, co jest tym o czym mówisz jako o 'jestem'?” „Przyjaciele, nie mówię o materialnej formie jako 'jestem', ani nie mówię o 'jestem' jako poza materialną formą. Nie mówię o uczuciu jako 'jestem', ani nie mówię o 'jestem' jako poza uczuciem. Nie mówię o percepcji jako 'jestem', ani nie mówię o 'jestem' jako poza percepcją. Nie mówię o determinacjach jako 'jestem', ani nie mówię o 'jestem' jako poza determinacjami. Nie mówię o świadomości jako 'jestem', ani nie mówię o 'jestem' jako poza świadomością. Przyjaciele, chociaż (koncepcja) 'jestem' nie zaniknęła u mnie w odniesieniu do tych pięciu agregatów obiektów utrzymywania, to ciągle nie uważam (żadnego z nich) jako 'Jestem tym'. Załóżmy, przyjaciele, jest zapach niebieskiego, czerwonego, czy białego lotosu. Czy powiedziałoby się słusznie, mówiąc: 'Zapach należy do łodygi' czy 'zapach należy do płatków', czy 'zapach należy do słupków'?” „Nie, przyjacielu”. „A jak, przyjaciele, powinno się odpowiedzieć, by odpowiedzieć właściwie?” „Odpowiadając właściwie, przyjacielu, powinno się odpowiedzieć: 'Zapach należy do kwiatu”. "Tak też przyjaciele nie mówię o materialnej formie jako 'jestem', ani nie mówię o 'jestem' jako poza materialną formą. Nie mówię o uczuciu jako 'jestem', ani nie mówię o 'jestem' jako poza uczuciem. Nie mówię o percepcji jako 'jestem', ani nie mówię o 'jestem' jako poza percepcją. Nie mówię o determinacjach jako 'jestem', ani nie mówię o 'jestem' jako poza determinacjami. Nie mówię o świadomości jako 'jestem', ani nie mówię o 'jestem' jako poza świadomością. Przyjaciele, chociaż (koncepcja) 'jestem' nie zaniknęła u mnie w odniesieniu do tych pięciu agregatów obiektów utrzymywania, to ciągle nie uważam (żadnego z nich) jako 'Jestem tym'.
Przyjaciele, choć nawet szlachetny uczeń porzucił pięć niższych pęt, to ciągle, w relacji do pięciu agregatów objętych utrzymywaniem, pozostaje u niego wyobrażenie 'jestem', chęć 'jestem', dogłębna tendencja 'jestem' która nie została wykorzeniona. Później, gdy trwa kontemplując powstawanie i zanik pięciu agregatów objętych utrzymywaniem: 'Taka jest materialna forma, takie jej powstanie, taki zanik; takie jest uczucie, takie jego powstanie, taki zanik; 'taka jest percepcja, takie jej powstanie, taki zanik, taka są determinacje, takie ich powstanie, taki zanik; taka jest świadomość, takie jej powstanie, taki zanik'. Gdy tak trwa kontemplując powstawanie i zanik pięciu agregatów objętych utrzymywaniem, wyobrażenie 'jestem', chęć 'jestem', dogłębna tendencja 'jestem' – dochodzi do wykorzenienia u niego. Załóżmy, przyjaciele, materiał został pobrudzony i zanieczyszczony, i jego właściciele oddali go do pracza. Pracz wyszorował go równo solą, ługiem, czy krowim łajnem i wypłukał w czystej wodzie. Choć ten materiał stałby się czysty, ciągle pozostawałby zapach soli czyszczącej, ługu, czy krowiego łajna. Pracz oddałby wtedy materiał właścicielom. Właściciele włożyliby go do pudła zapachowego i zapach pozostały po czyszczącej soli, ługu, czy krowim łajnie który jeszcze nie zaniknął, zaniknąłby. Tak, też, przyjaciele, choć nawet szlachetny uczeń porzucił pięć niższych pęt, to ciągle, w relacji do pięciu agregatów objętych utrzymywaniem, pozostaje u niego wyobrażenie 'jestem', chęć 'jestem', dogłębna tendencja 'jestem' która nie została wykorzeniona. Później, gdy trwa kontemplując powstawanie i zanik pięciu agregatów objętych utrzymywaniem: 'Taka jest materialna forma, takie jej powstanie, taki zanik; takie jest uczucie, takie jego powstanie, taki zanik; 'taka jest percepcja, takie jej powstanie, taki zanik, taka są determinacje, takie ich powstanie, taki zanik; taka jest świadomość, takie jej powstanie, taki zanik'. Gdy tak trwa kontemplując powstawanie i zanik pięciu agregatów objętych utrzymywaniem, wyobrażenie 'jestem', chęć 'jestem', dogłębna tendencja 'jestem' – dochodzi do wykorzenienia u niego”.
Kiedy to zostało powiedziane, starsi mnisi powiedzieli do czcigodnego Khemaki: „Nie stawialiśmy naszych pytań ażeby kłopotać czcigodnego Khemakę, ale myśleliśmy, że czcigodny Khemaka będzie zdolny wyjaśnić, nauczyć, proklamować, ustanowić, odkryć, przeanalizować i objaśnić nauczanie Zrealizowanego w szczegółach. I czcigodny Khemaka wyjaśnił, nauczył, proklamował, ustanowił, odkrył, przeanalizował i objaśnił nauczanie Zrealizowanego w szczegółach”.
Oto co powiedział czcigodny Khemaka. Starsi mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami czcigodnego Khemaki. I podczas gdy ta rozprawa została wypowiedziana, umysły sześćdziesięciu starszych mnichów jak i czcigodnego Khemaki zostały wyzwolone ze skaz przez nie-utrzymywanie.

SN 22: 83 Ananda

W Savatthi. Tam czcigodny Ananda odezwał się do mnichów tak: „Przyjaciele mnisi!”. „Przyjacielu”, odpowiedzieli tamci mnisi. Czcigodny Ananda rzekł to: „Przyjaciele, czcigodny Punna Mantaniputta był nam bardzo pomocny gdy byliśmy zaraz po ordynacji. Napominał nas takim napomnieniem: ''Jestem' pojawia się przez utrzymywanie*, nie bez utrzymywania. A przez utrzymywanie do czego 'jestem' pojawia się, nie bez utrzymywania? To przez utrzymywanie materialnej formy, 'jestem' pojawia się, nie bez utrzymywania. To przez utrzymywanie uczucia ... percepcji ... determinacji ... świadomości 'jestem' pojawia się, nie bez utrzymywania. Załóżmy, przyjacielu Anando, że młoda kobieta czy mężczyzna, młodzieńcza i lubująca się z ozdobach, egzaminowałaby swą twarz w lustrze czy misce wypełnioną czystą, przejrzystą wodą: patrzyłaby z utrzymywaniem, nie bez utrzymywania. Tak też to przez utrzymywanie materialnej formy, 'jestem' pojawia się, nie bez utrzymywania. To przez utrzymywanie uczucia ... percepcji ... determinacji ... świadomości, 'jestem' pojawia się, nie bez utrzymywania. Jak myślisz, przyjacielu Anando, czy materialna forma jest trwała czy nietrwała?' - 'Nietrwała przyjacielu'. - "To co nietrwałe jest bolesne czy przyjemne?' - 'Bolesne przyjacielu' - 'To co nietrwale, co bolesne gdyż nieodseparowane od idei zmiany, czy godzi się to uważać tak: 'To moje, tym jestem, to jest moje ja?'' - 'Nie, przyjacielu'. "Tak też przyjacielu Anando, jakakolwiek materialna forma, czy to przeszła, przyszła, czy obecnie powstała, czy to toporna czy subtelna, czy w sobie czy zewnętrzna, czy to podrzędna czy nadrzędna, czy to daleko czy blisko, musi być widziana z właściwym zrozumieniem jakim to jest, tak: 'To nie moje, tym nie jestem, to nie moje ja'. Jak myślisz, przyjacielu Anando, czy uczucie jest trwałe czy nietrwałe?' - 'Nietrwałe przyjacielu'. - "To co nietrwałe jest bolesne czy przyjemne?' - 'Bolesne przyjacielu' - 'To co nietrwale, co bolesne gdyż nieodseparowane od idei zmiany, czy godzi się to uważać tak: 'To moje, tym jestem, to jest moje ja?'' - 'Nie, przyjacielu'. "Tak też przyjacielu Anando, jakiekolwiek uczucie, czy to przeszłe, przyszłe, czy obecnie powstałe, czy toporne czy subtelne, czy w sobie czy zewnętrzne, czy to podrzędne czy nadrzędne, czy to daleko czy blisko, musi być widziane z właściwym zrozumieniem jakim to jest, tak: 'To nie moje, tym nie jestem, to nie moje ja'. Jak myślisz, przyjacielu Anando, czy percepcja jest trwała czy nietrwała?' - 'Nietrwała przyjacielu'. - "To co nietrwałe jest bolesne czy przyjemne?' - 'Bolesne przyjacielu' - 'To co nietrwale, co bolesne gdyż nieodseparowane od idei zmiany, czy godzi się to uważać tak: 'To moje, tym jestem, to jest moje ja?'' - 'Nie, przyjacielu'. "Tak też przyjacielu Anando, jakakolwiek percepcja, czy to przeszła, przyszła, czy obecnie powstała, czy to toporna czy subtelna, czy w sobie czy zewnętrzna, czy to podrzędna czy nadrzędna, czy to daleko czy blisko, musi być widziana z właściwym zrozumieniem jakim to jest, tak: 'To nie moje, tym nie jestem, to nie moje ja'. Jak myślisz, przyjacielu Anando, czy determinacje są trwałe czy nietrwałe?' - 'Nietrwałe przyjacielu'. - 'To co nietrwałe jest bolesne czy przyjemne?' - 'Bolesne przyjacielu' - 'To co nietrwale, co bolesne gdyż nieodseparowane od idei zmiany, czy godzi się to uważać tak: 'To moje, tym jestem, to jest moje ja?'' - 'Nie, przyjacielu'. "Tak też przyjacielu Anando, jakiekolwiek determinacje, czy to przeszłe, przyszłe, czy obecnie powstałe, czy toporne czy subtelne, czy w sobie czy zewnętrzne, czy to podrzędne czy nadrzędne, czy to daleko czy blisko, muszą być widziane z właściwym zrozumieniem takimi jakimi one są: 'To nie moje, tym nie jestem, to nie moje ja'. Jak myślisz, przyjacielu Anando, czy świadomość jest trwała czy nietrwała?' - 'Nietrwała przyjacielu'. - "To co nietrwałe jest bolesne czy przyjemne?' - 'Bolesne przyjacielu' - 'To co nietrwałe, co bolesne gdyż nieodseparowane od idei zmiany, czy godzi się to uważać tak: 'To moje, tym jestem, to jest moje ja?'' - 'Nie, przyjacielu'. "Tak też przyjacielu Anando, jakakolwiek świadomość, czy to przeszła, przyszła, czy obecnie powstała, czy to toporna czy subtelna, czy w sobie czy zewnętrzna, czy to podrzędna czy nadrzędna, czy to daleko czy blisko, musi być widziana z właściwym zrozumieniem jakim to jest, tak: 'To nie moje, tym nie jestem, to nie moje ja'. Przyjacielu, gdy szlachetny uczeń który usłyszał (prawdę) widzi tak, to znajduje wyobcowanie w materii, znajduje wyobcowanie w uczuciu, znajduje wyobcowanie w percepcji, znajduje wyobcowanie w determinacjach, znajduje wyobcowanie w świadomości. Kiedy znajduje wyobcowanie, namiętność zanika. Z zanikiem namiętności jest wyzwolony. Gdy wyzwolony, jest wiedza, że jest wyzwolony, rozumie on: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać zostało wykonane, nigdy więcej tego stanu istnienia'.
Przyjaciele, czcigodny Punna Mantaniputta był nam bardzo pomocny gdy byliśmy zaraz po ordynacji. Napominał nas takim napomnieniem. I kiedy usłyszałem te nauczanie Dhammy, przebiłem się do Dhammy.

SN 12: 26 Upavana

W Savatthi. Wtedy czcigodny Upavana zbliżył się do Zrealizowanego, złożył mu hołd, usiadł z boku, i rzekł do niego: „Czcigodny panie, pewni pustelnicy i bramini utrzymują, że cierpienie człowiek tworzy sam, pewni pustelnicy i bramini utrzymują, że cierpienie jest tworzone przez innego, pewni pustelnicy i bramini utrzymują, że cierpienie człowiek tworzy zarówno sam, jak i jest tworzone przez innego, pewni pustelnicy i bramini utrzymują, że cierpienie powstaje przypadkowo, nie będąc tworzone ani przez siebie samego ani przez innego. Czcigodny panie, co mówi o tym Zrealizowany? Czego naucza? Co powinniśmy odpowiedzieć, żeby przedstawić to tak jak było to powiedziane przez Zrealizowanego, bez błędnego reprezentowania go tym co sprzeczne z faktami? I jak powinniśmy wyjaśniać zgodnie z Dhammą, by nie dać podstawy pod uprawnioną krytykę naszego twierdzenia?” „Upavana, powiedziałem, że cierpienie jest powstałe współzależnie. Zależnie od czego? Zależnie od kontaktu Jeżeli powie się tak, przedstawi się to tak jak było powiedziane przeze mnie, bez błędnego reprezentowania mnie tym co sprzeczne z faktami. I tak powinieneś wyjaśniać zgodnie z Dhammą, by nie dać podstawy pod uprawnioną krytykę twojego twierdzenia.
I tak, Upavana, w przypadku tych pustelników i braminów którzy utrzymują, że cierpienie człowiek tworzy sam, jest to determinowane przez kontakt. Również w przypadku tych pustelników i braminów którzy utrzymują, że cierpienie jest tworzone przez innego, jest to determinowane przez kontakt. Również w przypadku tych pustelników i braminów którzy utrzymują, że cierpienie człowiek tworzy zarówno sam jak i jest ono tworzone przez innego, jest to determinowane przez kontakt. Również w przypadku tych pustelników i braminów którzy utrzymują, że cierpienie jest tworzone przypadkowo, jest to determinowane przez kontakt. Zatem Upavana, w przypadku tych pustelników i braminów którzy utrzymują, że cierpienie jest tworzone przez samego człowieka, i w przypadku tych pustelników i braminów którzy utrzymują, że cierpienie jest tworzone przez innego, i w przypadku tych pustelników i braminów którzy utrzymują, że cierpienie człowiek tworzy zarówno sam, jak i jest ono tworzone przez innego, i w przypadku tych pustelników i braminów którzy utrzymują, że cierpienie jest tworzone przypadkowo – w każdym tym przypadku to niemożliwe by doświadczali oni (czegokolwiek) bez kontaktu”.

SN 12: 44 Świat

W Savatthi. „Mnisi, pouczę was o powstaniu i przemijaniu świata. Słuchajcie i bacznie uważajcie na to co powiem”. „Tak, czcigodny panie”, odpowiedzieli mnisi. Zrealizowany rzekł to: „A czym jest powstanie świata? W zależności od oka i materialnych form, powstaje świadomość oka. Spotkanie tych trzech to kontakt. Z kontaktem jako warunek, uczucie; z uczuciem jako warunek, pragnienie; z pragnieniem jako warunek, utrzymywanie; z utrzymywaniem jako warunek, istnienie; z istnieniem jako warunek, narodziny; z narodzinami jako warunek, starość i śmierć, żal, płacz, ból, smutek i rozpacz dochodzą do istnienia. To mnisi jest powstanie świata. W zależności od ucha i dźwięków ... nosa i zapachów ... języka i smaków ... ciała i obiektów dotyku ... umysłu i idei powstaje świadomość umysłu. Spotkanie tych trzech to kontakt. Z kontaktem jako warunek, uczucie; z uczuciem jako warunek, pragnienie; z pragnieniem jako warunek, utrzymywanie; z utrzymywaniem jako warunek, istnienie, z istnieniem jako warunek, narodziny; z narodzinami jako warunek, starość i śmierć, żal, płacz, ból, smutek i rozpacz dochodzą do istnienia. To mnisi jest powstanie świata.
A czym misi jest przemijanie świata? W zależności od oka i materialnych form, powstaje świadomość oka. Spotkanie tych trzech to kontakt. Z kontaktem jako warunek, uczucie; z uczuciem jako warunek, pragnienie. Ale z zanikiem i wstrzymaniem tegoż pragnienia, dochodzi do wstrzymania utrzymywania; ze wstrzymaniem utrzymywania, wstrzymanie istnienia; ze wstrzymaniem istnienia, wstrzymanie narodzin; ze wstrzymaniem narodzin, wstrzymanie starości i śmierci . Takie jest wstrzymanie tej całej masy cierpienia. To mnisi jest przemijaniem świata. W zależności od ucha i dźwięków ... nosa i zapachów ... języka i smaków ... ciała i obiektów dotyku ... umysłu i idei powstaje świadomość umysłu. Spotkanie tych trzech to kontakt. Z kontaktem jako warunek, uczucie; z uczuciem jako warunek, pragnienie. Ale z zanikiem i wstrzymaniem tegoż pragnienia, dochodzi do wstrzymania utrzymywania, ze wstrzymaniem utrzymywania wstrzymanie istnienia, ze wstrzymaniem istnienia wstrzymanie narodzin, ze wstrzymaniem narodzin wstrzymanie starości i śmierci. Takie jest wstrzymanie tej całej masy cierpienia. To mnisi jest przemijaniem świata”.

SN 12: 68 Wstrzymanie istnienia

Przy pewnej okazji Czcigodny Musila, czcigodny Savittha, czcigodny Narada i czcigodny Ananda mieszkali w Kosambi w Parku Ghosita. Tam czcigodny Savittha rzekł do czcigodnego Musili: „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Z narodzinami jako warunek, starość i śmierć (dochodzi do bycia)'?”. „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Z narodzinami jako warunek, starość i śmierć (dochodzi do bycia)'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Z istnieniem jako warunek, narodziny'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Z istnieniem jako warunek, narodziny'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Z utrzymywaniem jako warunek, istnienie'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Z utrzymywaniem jako warunek, istnienie'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Z pragnieniem jako warunek, utrzymywanie'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Z pragnieniem jako warunek, utrzymywanie'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Z uczuciem jako warunek, pragnienie'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Z uczuciem jako warunek, pragnienie'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Z kontaktem jako warunek, uczucie'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Z kontaktem jako warunek, uczucie'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Z sześcioraką bazą jako warunek, kontakt'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Z sześcioraką bazą jako warunek, kontakt'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Z imieniem-i-materią jako warunek, sześcioraka baza'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Z imieniem-i-materią jako warunek, sześcioraka baza'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Ze świadomością jako warunek, imię-i-materia'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Ze świadomością jako warunek, imię-i-materia'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Z determinacjami jako warunek, świadomość'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Z determinacjami jako warunek, świadomość'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Z ignorancją jako warunek, determinacje'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Z ignorancją jako warunek, determinacje'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Ze wstrzymaniem narodzin dochodzi do wstrzymania starości i śmierci'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Ze wstrzymaniem narodzin dochodzi do wstrzymania starości i śmierci'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Ze wstrzymaniem istnienia dochodzi do wstrzymania narodzin?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Ze wstrzymaniem istnienia dochodzi do wstrzymania narodzin'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Ze wstrzymaniem utrzymywania dochodzi do wstrzymania istnienia'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Ze wstrzymaniem utrzymywania dochodzi do wstrzymania istnienia'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Ze wstrzymaniem pragnienia dochodzi do wstrzymania utrzymywania'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Ze wstrzymaniem pragnienia dochodzi do wstrzymania utrzymywania'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Ze wstrzymaniem uczucia dochodzi do wstrzymania pragnienia'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Ze wstrzymaniem uczucia dochodzi do wstrzymania pragnienia'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Ze wstrzymaniem kontaktu dochodzi do wstrzymania uczucia'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Ze wstrzymaniem kontaktu dochodzi do wstrzymania uczucia'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Ze wstrzymaniem sześciorakiej bazy dochodzi do wstrzymania kontaktu'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Ze wstrzymaniem sześciorakiej bazy dochodzi do wstrzymania kontaktu'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Ze wstrzymaniem imienia-i-materii dochodzi do wstrzymania sześciorakiej bazy'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Ze wstrzymaniem imienia-i-materii dochodzi do wstrzymania sześciorakiej bazy'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Ze wstrzymaniem świadomości dochodzi do wstrzymania imienia-i-materii'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Ze wstrzymaniem świadomości dochodzi do wstrzymania imienia-i-materii'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Ze wstrzymaniem determinacji dochodzi do wstrzymania świadomości'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Ze wstrzymaniem determinacji dochodzi do wstrzymania świadomości'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Ze wstrzymaniem ignorancji dochodzi do wstrzymania determinacji'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Ze wstrzymaniem ignorancji dochodzi do wstrzymania determinacji'”. „Przyjacielu Musila, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Musila ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Nibbana jest wstrzymaniem istnienia'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Nibbana jest wstrzymaniem istnienia'”. „Zatem czcigodny Musila jest arahatem, którego skazy są wyczerpane”.
Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny Musila milczał. Wtedy czcigodny Narada rzekł do czcigodnego Savittha: „Przyjacielu Savittha, byłoby dobrze, gdybym ja odpowiadał na te pytania. Zadaj mi tą serię pytań a odpowiem ci”. „Zatem niech czcigodny Narada odpowie na tą serię pytań. Zadam czcigodnemu naradzie tą serię pytań, niech mi odpowie”. (Tu czcigodny Savittha stawia te same pytania czcigodnemu Naradzie i uzyskuje te same odpowiedzi jak w przypadku czcigodnego Musili)
„Przyjacielu Narada, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, czy czcigodny Narada ma osobistą wiedzę w taki sposób: 'Nibbana jest wstrzymaniem istnienia'?” „Przyjacielu Savittha, poza wiarą, poza osobistą preferencją, poza oralną tradycją, poza rozumnym przemyśleniem, poza akceptacją poglądu po przemyśleniu, wiem to, widzę to: 'Nibbana jest wstrzymaniem istnienia'”. „Zatem czcigodny Narada jest arahatem, którego skazy są wyczerpane”. „Przyjacielu, choć jasno zobaczyłem, jakim to rzeczywiście jest, z odpowiednią wiedzą, że 'Nibbana jest wstrzymaniem istnienia', nie jestem arahatem, z wyczerpanymi skazami. Przypuśćmy przyjacielu, że jest studnia przy pustynnej drodze, ale nie ma ani sznura ani wiadra. Wtedy nadszedłby człowiek, znużony i zmęczony gorącem, umęczony, osłabiony i spragniony. Zajrzałby do studni i pojawiłaby się u niego wiedza: 'jest woda', ale nie byłby zdolny wejść z nią w cielesny kontakt. Tak też, choć jasno zobaczyłem jakim rzeczywiście to jest, z odpowiednim zrozumieniem, że 'Nibbana jest wstrzymaniem istnienia', nie jestem arahatem z wyczerpanymi skazami”. Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny Ananda spytał czcigodnego Savittha: „Kiedy mówi w ten sposób, przyjacielu Savittha, co mógłbyś powiedzieć o czcigodnym Naradzie?” „Kiedy mówi w ten sposób, przyjacielu Anando, nie powiedziałbym nic o czcigodnym Naradzie, poza tym co dobre i odpowiednie”.

SN 12: 12 Kto?

W Savatthi. „Mnisi, są te cztery pokarmy utrzymujące stworzenia, które doszły do istnienia, lub te szukające bycia. Jakie cztery? Solidny pokarm, zwykły lub subtelny, drugi kontakt; trzeci wola; czwarty świadomość. Takie mnisi są cztery pokarmy utrzymujące stworzenia które doszły do istnienia i te które szukają bycia”. Kiedy to zostało powiedziane, czcigodny Moliyaphagguna powiedział do Zrealizowanego: „Czcigodny panie, kto konsumuje pokarm świadomość?” „Pytanie nieuprawnione”, odpowiedział Zrealizowany. "Nie mówię: 'Ktoś konsumuje'. Gdybym powiedział: 'Ktoś konsumuje', w tym wypadku byłoby to pytanie uprawnione: 'Czcigodny panie, kto konsumuje?' Ale tak nie mówię. A skoro tak nie mówię, gdyby ktoś spytał mnie: 'Czcigodny panie, na co pokarm świadomość jest warunkiem?', to byłoby pytanie uprawnione. A na to uprawnione pytanie odpowiedź jest: 'Pokarm świadomość jest warunkiem na wytworzenie przyszłego odnowienia istnienia'. Kiedy to co doszło do bycia istnieje, sześcioraka baza (dochodzi do bycia), z sześcioraką bazą jako warunek, kontakt”. „Czcigodny panie, kto czyni kontakt?” „Pytanie nieuprawnione”, odpowiedział Zrealizowany. Nie mówię: 'Ktoś czyni kontakt'. Gdybym powiedział: 'Ktoś czyni kontakt', w tym wypadku byłoby to pytanie uprawnione: 'Czcigodny panie, kto czyni kontakt?' Ale tak nie mówię. A skoro tak nie mówię, gdyby ktoś spytał mnie: 'Czcigodny panie, z czym jako warunek, kontakt?', to byłoby pytanie uprawnione. A na to uprawnione pytanie odpowiedź jest: 'Z sześcioraką bazą jako warunek, kontakt (dochodzi do bycia). Z kontaktem jako warunek, uczucie'”.
„Czcigodny panie, kto czuje?” „Pytanie nieuprawnione”, odpowiedział Zrealizowany. Nie mówię: 'Ktoś czuje'. Gdybym powiedział: 'Ktoś czuje', w tym wypadku byłoby to pytanie uprawnione: 'Czcigodny panie, kto czuje?' Ale tak nie mówię. A skoro tak nie mówię, gdyby ktoś spytał mnie: 'Czcigodny panie, z czym jako warunek, uczucie?', to byłoby pytanie uprawnione. A na to uprawnione pytanie odpowiedź jest: 'Z kontaktem jako warunek, uczucie (dochodzi do bycia). Z uczuciem jako warunek, pragnienie”. „Czcigodny panie, kto pragnie?” „Pytanie nieuprawnione”, odpowiedział Zrealizowany. Nie mówię: 'Ktoś pragnie'. Gdybym powiedział: 'Ktoś pragnie', w tym wypadku byłoby to pytanie uprawnione: 'Czcigodny panie, kto pragnie?' Ale tak nie mówię. A skoro tak nie mówię, gdyby ktoś spytał mnie: 'Czcigodny panie, z czym jako warunek, pragnienie?', to byłoby pytanie uprawnione. A na to uprawnione pytanie odpowiedź jest: 'Z uczuciem jako warunek, pragnienie (dochodzi do bycia, z pragnieniem jako warunek, utrzymywanie z utrzymywaniem jako warunek, istnienie, z istnieniem jako warunek, narodziny, z narodzinami jako warunek, starość i śmierć, żal, płacz, ból, smutek i rozpacz dochodzą do istnienia; takie jest powstanie tej całej masy cierpienia. Ale Phagguna z zanikiem i wstrzymaniem sześciu baz dla kontaktu, wstrzymanie kontaktu, że wstrzymaniem kontaktu, wstrzymanie uczucia, ze wstrzymaniem uczucia, wstrzymanie pragnienia, ze wstrzymaniem pragnienia, wstrzymanie utrzymywania, ze wstrzymaniem utrzymywania, wstrzymanie istnienia, ze wstrzymaniem istnienia wstrzymanie narodzin, ze wstrzymaniem narodzin, wstrzymanie starości i śmierci, żalu, płaczu, bólu, smutku i rozpaczy. Takie jest wstrzymanie tej całej masy cierpienia.

SN 12: 63 Mięso syna

Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi w Gaju Jeta w Parku Anathapindiki. Tam Zrealizowany odezwał się do mnichów tak: „Mnisi”. „Czcigodny panie”, odpowiedzieli. Zrealizowany rzekł to: „Mnisi, są te cztery pokarmy utrzymujące stworzenia, które doszły do istnienia, lub te szukające bycia. Jakie cztery? Solidny pokarm, zwykły lub subtelny, drugi kontakt; trzeci wola; czwarty świadomość. Takie mnisi są cztery pokarmy utrzymujące stworzenia które doszły do istnienia i te które szukają bycia.
A jak mnisi solidny pokarm powinien być widziany? Załóżmy, mnisi, że mężczyzna i jego żona zabrali nieco prowizji i udali się pustynnym szlakiem i mieli ukochanego, jedynego syna. I będąc na pustyni, te nieco prowizji, tego mężczyzny i jego żony zostało skonsumowane i wyczerpane i mieli ciągle resztę pustyni do przekroczenia. I wtedy, mnisi, ten mężczyzna i kobieta pomyśleli: 'Nasze nieco prowizji zostało skonsumowane i wyczerpane i mamy ciągle resztę pustyni do przekroczenia. A co jeżeli zabijemy tego ukochanego umiłowanego jedynego syna i przygotujemy suszonego i zaprawionego mięsa i jedząc mięso syna przejdziemy resztę pustyni?'. I ten mężczyzna i żona zabili swego jedynego ukochanego syna. I gdy tak jedli mięso syna, bili się w piersi: 'Gdzie jest nasz jedyny syn! Gdzie jest nasz jedyny syn!' Jak myślicie, mnisi, czy jedli oni ten pokarm dla przyjemności? Dla zabawy? Czy jedli ten pokarm dla ozdoby? Czy jedli ten pokarm dla upiększenia się?” „Oczywiście nie, czcigodny panie”. „Zatem mnisi, czy jedli ten pokarm, tylko by przejść pustynię?” „Tak, czcigodny panie”. „To w taki sposób, mnisi, mówię, że solidny pokarm powinien być widziany. Kiedy solidny pokarm jest rozumiany, mnisi, pożądanie pięciu strun zmysłowych przyjemności jest rozumiane, kiedy pożądanie pięciu strun zmysłowych przyjemności jest rozumiane, nie ma przywiązania, przywiązany do którego, szlachetny uczeń mógłby znów powrócić na ten świat.
A jak mnisi pokarm kontakt powinien być widziany? Załóżmy mnisi, że jest wychudła krowa: jeżeli stoi przy murze, jest pożerana przez zwierzęta żyjące na murze, jeżeli stoi przy drzewie, jest pożerana przez zwierzęta żyjące na drzewie, jeżeli stoi przy wodzie, jest pożerana przez zwierzęta żyjące w wodzie; jeżeli stoi na otwartej przestrzeni, jest pożerana przez zwierzęta żyjące w powietrzu. Gdziekolwiek mnisi ta wychudła krowa mogłaby stać, jest pożerana przez zwierzęta żyjące w tamtym miejscu. To w taki właśnie sposób, mnisi, mówię, że pokarm kontakt powinien być widziany. Kiedy pokarm kontakt jest rozumiany, mnisi, trzy uczucia są rozumiane; kiedy trzy uczucia są rozumiane, nie ma nic więcej, powiadam, dla szlachetnego ucznia do zrobienia.
A jak pokarm wola powinien być widziany? Załóżmy, mnisi, jest dół głębszy niż wzrost człowieka, pełen gorącego żaru i przychodzi tam człowiek który lubi życie i nie lubi śmierci, który lubi przyjemność i nie lubi bólu. I dwóch silnych mężczyzn uchwyci go za ramiona i zaciągnie go nad ten dół. Wtedy mnisi, intencja tego mężczyzny będzie skierowana gdzie indziej, jego pragnienie będzie skierowane gdzie indziej, jego aspiracje będą skierowane gdzie indziej. Dlaczego tak jest? Ten człowiek, mnisi, myśli: 'Jeżeli wpadnę do tego dołu, spodka mnie przez to śmierć, lub śmiertelne cierpienie'. To właśnie w taki sposób, mnisi, powiadam, że pokarm wola powinien być widziany. Kiedy pokarm wola jest rozumiany, trzy pragnienia są rozumiane, kiedy trzy pragnienia są rozumiane, nie ma nic więcej, powiadam, dla szlachetnego ucznia do zrobienia.
A jak pokarm świadomość powinien być widziany? Załóżmy, mnisi, że złodziej jest złapany i przyprowadzony w oblicze króla: 'To panie jest złodziej, ukarz go wyrokiem jaki uznasz za słuszny'. Król mówi: 'Idź, mój przyjacielu i obij tego kolegę sto razy batem o poranku'. I obiliby go sto razy batem o poranku. Wtedy w południe król mówi: 'Mój przyjacielu, co z tym kolegą?' 'Panie, jeszcze żyje'. Król mówi: 'Idź, mój przyjacielu i obij tego kolegę sto razy batem w południe'. I obiliby go sto razy batem w południe. Wtedy wieczorem król mówi: 'Mój przyjacielu, co z tym kolegą?' 'Panie, jeszcze żyje'. Król mówi: 'Idź, mój przyjacielu i obij tego kolegę sto razy batem w wieczorem'. I obiliby go sto razy batem wieczorem'.
Jak myślicie mnisi, czy ten człowiek będąc obity trzysta razy w ciągu dnia batem, doświadczałby przez to bólu i smutku?” „Panie, nawet uderzony raz batem, doświadczałby przez to bólu i smutku, a co dopiero trzysta razy?” „To właśnie w ten sposób, mnisi, powiadam, że pokarm świadomość powinien być widziany. Kiedy pokarm świadomość jest rozumiany, mnisi, imię-i-materia jest rozumiana; gdy imię-i-materia jest rozumiana, powiadam, że nie ma nic więcej dla szlachetnego ucznia do zrobienia".

SN 12.18 Timbaruka

W Savatthi. Wtedy wędrowiec Timbaruka zbliżył się do Zrealizowanego i wymienił z nim pozdrowienia. Kiedy kurtuazyjna i grzecznościowa rozmowa została zakończona, usiadł z boku i powiedział do niego: „Jak to jest, mistrzu Gotama, czy przyjemność i ból są stworzone przez samego siebie?” „Nie jest tak, Timbaruka”, odpowiedział Zrealizowany. „Zatem, mistrzu Gotama, czy przyjemność i ból są stworzone przez innego?” „Nie jest tak, Timbaruka”, odpowiedział Zrealizowany. „Zatem, mistrzu Gotama, czy przyjemność i ból są stworzone zarówno przez siebie samego jak i innego?” „Nie jest tak, Timbaruka”, odpowiedział Zrealizowany. „Zatem, mistrzu Gotama, czy przyjemność i ból powstały przypadkowo, nie będąc stworzone ani przez siebie samego ani przez innego?” „Nie jest tak, Timbaruka”, odpowiedział Zrealizowany. „Jak to jest mistrzu Gotama, czy nie ma tu przyjemności i bólu?” „Nie jest tak, że nie ma przyjemności i bólu, Timbaruka, jest przyjemność i ból”. „Zatem jest tak, że mistrz Gotama nie zna i nie widzi przyjemności i bólu?” „Nie jest tak Timbaruka, że nie znam i nie widzę przyjemności i bólu. Znam przyjemność i ból. Widzę przyjemność i ból”.
„Kiedy spytany: 'Jak to jest, mistrzu Gotama, czy przyjemność i ból są stworzone przez samego siebie?' lub 'Zatem, mistrzu Gotama, czy przyjemność i ból są stworzone przez innego?' lub 'Zatem, mistrzu Gotama, czy przyjemność i ból są stworzone zarówno przez siebie samego jak i innego?' lub „Zatem, mistrzu Gotama, czy przyjemność i ból powstały przypadkowo, nie będąc stworzone ani przez siebie samego ani przez innego?, w każdym z tych przypadków mówisz: 'Nie jest tak, Timbaruka'. Gdy spytany: 'Jak to jest mistrzu Gotama, czy nie ma tu przyjemności i bólu?' mówisz: 'Nie jest tak, że nie ma przyjemności i bólu, Timbaruka, jest przyjemność i ból'. Gdy spytany: 'Zatem jest tak, że mistrz Gotama nie zna i nie widzi przyjemności i bólu?', odpowiadasz: 'Nie jest tak Timbaruka, że nie znam i nie widzę przyjemności i bólu. Znam przyjemność i ból. Widzę przyjemność i ból'. Niech Zrealizowany wyjaśni mi przyjemność i ból, niech Zrealizowany nauczy mnie o przyjemności i bólu”. „Timbaruka, jeżeli myśli: 'Uczucie i ten kto czuje są tym samym ( wtedy twierdzi) w odniesieniu do jednego bytu od początku: 'Przyjemność i ból są stworzone przez samego siebie'. Nie mówię w ten sposób. Ale Timbaruka, jeżeli myśli: 'Uczucie to jedna rzecz a ten kto czuje to druga rzecz', (wtedy twierdzi) w odniesieni do podległego uczuciu: 'Przyjemność i ból są stworzone przez innego'. W taki sposób również nie mówię. Bez polegania na tych dwóch ekstremach, Tathagata naucza Dhammy środkowej: Z ignorancją jako warunek, determinacje, z determinacjami jako warunek, świadomość, ze świadomością jako warunek, imię-i-materia, z imieniem-i-materią jako warunek, sześć baz, z sześcioma bazami jako warunek, kontakt, z kontaktem jako warunek, uczucie, z uczuciem jako warunek, pragnienie, z pragnieniem jako warunek, utrzymywanie z utrzymywaniem jako warunek, istnienie, z istnieniem jako warunek, narodziny, z narodzinami jako warunek, starość i śmierć, żal, płacz, ból, smutek i rozpacz dochodzą do istnienia; takie jest powstanie tej całej masy cierpienia. Ale z zanikiem i wstrzymaniem ignorancji, wstrzymanie determinacji, ze wstrzymaniem determinacji, wstrzymanie świadomości, ze wstrzymaniem świadomości, wstrzymanie imienia-i-matreii, ze wstrzymaniem imienia-i-matreii, wstrzymanie sześciu baz, ze wstrzymaniem sześciu baz, wstrzymanie kontaktu, że wstrzymaniem kontaktu, wstrzymanie uczucia, że wstrzymaniem uczucia, wstrzymanie pragnienia, ze wstrzymaniem pragnienia, wstrzymanie utrzymywania, ze wstrzymaniem utrzymywania wstrzymanie istnienia, ze wstrzymaniem istnienia wstrzymanie narodzin, ze wstrzymaniem narodzin wstrzymanie starości i śmierci . Takie jest wstrzymanie tej całej masy cierpienia.
Kiedy to zostało powiedziane, nagi asceta Timbaruka rzekł do Zrealizowanego: "Znakomicie, mistrzu Gotama! Znakomicie, mistrzu Gotama! Dhamma została wyjaśniona na wiele sposobów przez mistrza Gotamę, tak jakby ustawił on właściwie to co zostało przewrócone, odsłaniając ukryte, pokazując drogę temu kto zagubiony, trzymając lampę w ciemności dla tych ze wzrokiem by zobaczyli formy. Biorę schronienie u mistrza Gotamy, biorę schronienie w Dhammie i Zgromadzeniu. Od dziś niech mistrz Gotama zapamięta mnie jako świeckiego wyznawcę który udał się po życiowe schronienie.

Sutta M. 101 W Devadaha

1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w kraju Sakyan w mieście Sakyan zwanym Devadaha. Tam Zrealizowany odezwał się do mnichów tak: „Mnisi”. „Czcigodny panie”, odpowiedzieli. Zrealizowany rzekł to:

2. „Mnisi, są pewni pustelnicy i bramini, którzy utrzymują taką doktrynę i pogląd: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.

3. Idę do Niganthów, którzy tak mówią i mówię: 'Przyjaciele Niganthowie, czy to prawda, że utrzymujecie taką doktrynę i pogląd: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'? Jeżeli zapytani w ten sposób Niganthowie przyznają to i mówią: 'Tak', mówię do nich:

4. 'Ale przyjaciele, czy wiecie, że istnieliście w przeszłości i że nie jest tak, że nie istnieliście?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale przyjaciele, czy wiecie, że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale przyjaciele, czy wiecie, że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania, czy, że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale czy wiecie czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz?' 'Nie, przyjacielu'.

5. 'Zatem przyjaciele, wydaje się, że nie wiecie, że istnieliście w przeszłości, i że nie jest tak, że nie istnieliście; że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich; że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania; że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane; ani czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz. Skoro tak, to nie jest odpowiednim dla czcigodnych Niaganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.

6. Gdybyście, przyjaciele Niganthowie wiedzieli, że istnieliście w przeszłości, i że nie jest tak, że nie istnieliście; że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich; że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania; że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane; i czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz; to byłoby odpowiednim dla czcigodnych Niaganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.

7. Przyjaciele Niganthowie, załóżmy, że człowiek byłby zraniony przez strzałę grubo posmarowaną trucizną i z tego powodu odczuwałby bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia. Wtedy jego przyjaciele i towarzysze, krewni i rodzina sprowadziliby chirurga. Chirurg okroiłby ranę dookoła nożem, wysondował strzałę sondą, wyciągnął strzałę i zastosował medyczny kauteryzer na otwartą ranę, i na każdym etapie ten człowiek czułby bolesne, przenikające, przeszywające uczucia. Wtedy, później, gdy rana by się zagoiła i pokryła skórą, ten człowiek byłby szczęśliwym, niezależnym, panem samego siebie, zdolnym pójść tam gdzie chce. Mógłby pomyśleć: 'Dawniej, gdy byłem zraniony przez strzałę grubo posmarowaną trucizną, z tego powodu odczuwałem bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia. Wtedy moi przyjaciele i towarzysze, krewni i rodzina sprowadzili chirurga. Chirurg okroił ranę dookoła nożem, wysondował strzałę sondą, wyciągnął strzałę i zastosował medyczny kauteryzer na otwartą ranę, i na każdym etapie czułem bolesne, przenikające, przeszywające uczucia. Ale teraz, gdy rana się zagoiła i pokryła skórą, jestem szczęśliwy, niezależny, zdolny pójść tam gdzie chcę'.

8. Tak też, przyjaciele Niganthowie, gdybyście wiedzieli że istnieliście w przeszłości i że nie jest tak, że nie istnieliście; że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich; że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania; że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane; i czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz; to byłoby odpowiednim dla czcigodnych Niaganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań , nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.

9. Ale skoro, przyjaciele Niganthowie, nie wiecie, że istnieliście w przeszłości, i że nie jest tak, że nie istnieliście; że czyniliście złe działania w przeszłości i nie powstrzymywaliście się od nich; że tyle cierpienia się wyczerpało, lub tyle jest jeszcze do wyczerpania; że kiedy tyle cierpienia zostanie wyczerpane, wszelkie cierpienie zostanie wyczerpane; ani czym jest porzucenie niekorzystnych stanów i czym jest kultywacja korzystnych stanów tutaj i teraz. Skoro tak, to nie jest odpowiednim dla czcigodnych Niaganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.

10. Kiedy to zostało powiedziane, Niganthowie powiedzieli mi: 'Przyjacielu, Nigantha Nataputta jest wszechwiedzącym i wszystkowidzącym i ogłasza, że ma pełną wiedzę i wizję taką: 'Czy idę czy stoję czy śpię, czy jestem przebudzony, wiedza i wizja są stale i nieprzerwanie u mnie obecne'. Mówi on: 'Niganthowie, czyniliście złe działania w przeszłości, wyczerpujcie je przez wykonywanie praktyk ascetycznych. I gdy tu i teraz będziecie powstrzymani ciałem, mową i umysłem, to jest nieczynienie złych działań na przyszłość. I tak przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania, jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'. Aprobujemy i akceptujemy to, i tak jesteśmy zadowoleni'.

11. Kiedy to zostało powiedziane, powiedziałem Niganthom: 'Jest pięć rzeczy, przyjaciele Niganthawie, które mogą się przejawić na dwa różne sposoby tutaj i teraz. Jakie pięć? To wiara, aprobata, oralna tradycja, rozumne przemyślenie, i refleksyjna aprobata poglądu. Te pięć rzeczy może przejawić się na dwa sposoby, tutaj i teraz. I tu, jaki rodzaj wiary czcigodni Niganthowie mają w nauczyciela, który mówi w ten sposób o przeszłości? Jaki rodzaj aprobaty, jaki rodzaj oralnej tradycji, jaki rodzaj rozumowego wnioskowania, jaki rodzaj refleksyjnej akceptacji poglądu?' Mówiąc w ten sposób, mnisi, nie widzę żadnej uprawnionej obrony dla pozycji Niganthów.

12. I znów, mnisi, powiedziałem Niganthom: 'Jak myślicie przyjaciele? Kiedy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek, czy czujecie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia z uwagi na ćwiczenie? Ale kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, czy wtedy nie czujecie bolesnych, piekących przeszywających uczuć?' 'Kiedy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek, wtedy czujemy bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia z uwagi na ćwiczenie. Ale kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, wtedy nie czujemy bolesnych, przenikliwych przeszywających uczuć z uwagi na ćwiczenie'.

13. Zatem wydaje się, przyjaciele Niganthowie, że kiedy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek, wtedy czujecie bolesne, przenikliwe. przeszywające uczucia z uwagi na ćwiczeniem Ale kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, wtedy nie czujecie bolesnych, przenikliwych, przeszywających uczuć z uwagi na ćwiczenie'. Skoro tak, to nie jest odpowiednim dla czcigodnych Niganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.

14. Jeżeli, przyjaciele Niganthowie, gdy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek i bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia z uwagi na ćwiczenie i kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, intensywnego wysiłku a bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia z uwagi na ćwiczenie wciąż były obecne, to byłoby odpowiednim dla czcigodnych Naiganthów deklarować: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań, nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'.

15. Ale skoro kiedy jest intensywne ćwiczenie, intensywny wysiłek, wtedy czujecie bolesne, piekące, przeszywające uczucia z uwagi na ćwiczenie, a kiedy nie ma intensywnego ćwiczenia, wtedy nie czujecie bolesnych, przenikliwych, przeszywających uczuć z uwagi na ćwiczenie - to czujecie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia z uwagi na samym sobie narzucone ćwiczenie i to przez ignorancję, brak wiedzy i złudzenie, błędnie utrzymujecie: 'Cokolwiek ta osoba czuje, czy to przyjemność czy ból czy ani-ból-ani-przyjemność, wszystko to jest powodowane tym co było uczynione w przeszłości. I tak, przez anihilację ascetyzmem przeszłych działań i nie czynienie świeżych działań nie będzie konsekwencji w przyszłości. Ze zniszczeniem działania jest zniszczenie cierpienia. Ze zniszczeniem cierpienia jest zniszczenie uczucia. Ze zniszczeniem uczucia, wszelkie cierpienie jest wyczerpane'. Mówiąc w ten sposób, nie widzę żadnej uprawnionej obrony pozycji dla Niganthów.

16. I znów, mnisi, powiedziałem Niganthom: Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia tutaj i teraz, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia w przyszłym życiu?' 'Nie, przyjacielu'. ,Ale czy jest możliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia w przyszłym życiu mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia tutaj i teraz?' 'Nie, przyjacielu'.

17. 'Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do odczucia jako przyjemny, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia jako bolesny?' 'Nie przyjacielu'. 'Ale czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do odczucia jako bolesny, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia jako przyjemny?' „Nie, przyjacielu'.

18. 'Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia u dojrzałego, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia u niedojrzałego?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale czy jest możliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia u niedojrzałego, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia dojrzałego?' 'Nie, przyjacielu'.

19. 'Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do mocnego odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do słabego odczucia?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do słabego odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do mocnego odczucia?' „Nie, przyjacielu'.

20. 'Jak myślicie, przyjaciele Niganthowie? Czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) jest do odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) nie jest do odczucia?' 'Nie, przyjacielu'. 'Ale czy jest możliwe, by działanie (którego rezultat) nie jest do odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia?' 'Nie, przyjacielu'.

21. 'Zatem wydaje się, przyjaciele Niganthowie, że jest niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia tutaj i teraz, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia w przyszłym życiu i niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia w przyszłym życiu mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia tutaj i teraz; niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia jako przyjemny, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia jako bolesny i niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia jako bolesny, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia jako przyjemny; niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia u dojrzałego, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia u niedojrzałego i niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do odczucia u niedojrzałego, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do odczucia dojrzałego; niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do mocnego odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do słabego odczucia i niemożliwe by działanie (którego rezultat) jest do słabego odczucia, mogło przez ćwiczenie i wysiłek stać się tym (którego rezultat) jest do mocnego odczucia. Skoro tak jest, ćwiczenie czcigodnych Niganthów jest bezowocne, ich wysiłek jest bezowocny'.

22. Tak mówią Niganthowie, mnisi. A ponieważ Niganthowie tak mówią, jest dziesięć uprawnionych dedukcji wynikających ich twierdzeń, które zapewniają grunt pod ich krytykę.

1). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane tym co zostało uczynione w przeszłości, to Niganthowie z pewnością musieli robić złe uczynki w przeszłości, skoro teraz odczuwają takie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia.

2). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez kreatywny akt Najwyższego Boga, to Niganthowie z pewnością musieli zostać stworzeni przez złego Najwyższego Boga, skoro teraz odczuwają takie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia.

3). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez okoliczności i naturę to Nighantowie z pewnością musieli mieć pecha, skoro teraz odczuwają takie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia.

4) Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez klasę, to Niganthowie z pewnością muszą należeć do złej klasy, skoro teraz odczuwają takie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia.

5). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez ćwiczenie tutaj i teraz, to Niganthowie z pewnością muszą źle się ćwiczyć, skoro teraz odczuwają takie bolesne, przenikliwe, przeszywające uczucia.

6). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane tym co zostało uczynione w przeszłości, wtedy Niganthowie podlegają krytyce; jeżeli nie, to ciągle Niganthowie podlegają krytyce.

7). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez kreatywny akt Najwyższego Boga, wtedy Niganthowie podlegają krytyce; jeżeli nie, to ciągle Niganthowie podlegają krytyce.

8). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez okoliczności i naturę wtedy Niganthowie podlegają krytyce; jeżeli nie, to ciągle Niganthowie podlegają krytyce.

9). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez klasę, wtedy Niganthowie podlegają krytyce; jeżeli nie, to ciągle Niganthowie podlegają krytyce.

10) Jeżeli przyjemność i ból którą istoty odczuwają są powodowane przez ćwiczenie tutaj i teraz, wtedy Niganthowie podlegają krytyce; jeżeli nie, to ciągle Niganthowie podlegają krytyce.

Tak mówią Niganthowie, mnisi. A ponieważ Niganthowie tak mówią, te dziesięć uprawnionych dedukcji wynikających ich twierdzeń, zapewnia grunt pod ich krytykę. W taki sposób ich ćwiczenie jest bezowocne, ich wysiłek jest bezowocny.

23. A jakie ćwiczenie jest owocne, jaki wysiłek jest owocny. Tu mnich nie jest przytłoczony przez cierpienie, nie daje się przytłoczyć cierpieniu i nie rezygnuje z przyjemności zgodnej z Dhammą, ale nie jest zaślepiony tą przyjemnością. Rozumie w taki sposób: 'Kiedy wysilam się z determinacją, pewne źródło cierpienia zanika u mnie, z uwagi na ten zdeterminowany wysiłek; i kiedy wglądam się z równowagą, pewne źródło cierpienia zanika u mnie, gdy utrzymuję przy istnieniu równowagę. Wysila się z determinacją odnośnie tego pewnego źródła cierpienia które zanika u niego z uwagi na ten zdeterminowany wysiłek i utrzymuje przy istnieniu równowagę odnośnie tego pewnego źródła cierpienia, które zanika u niego z uwagi na utrzymanie przy istnieniu równowagi; w taki sposób cierpienie wyczerpuje się u niego.

24. Załóżmy mnisi, że mężczyzna kocha kobietę z umysłem przywiązanym do niej przez intensywne pragnienie i namiętność. Może on zobaczyć tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się. Jak myślicie, mnisi? Czy żal, płacz, ból, smutek i rozpacz nie powstałyby u tego mężczyzny widzącego tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się?” „Tak, czcigodny panie. Dlaczego tak jest? Ponieważ ten mężczyzna kocha tą kobietę z umysłem przywiązanym do niej przez intensywne pragnienie i namiętność, dlatego też żal, płacz, ból, smutek i rozpacz powstałyby u niego, widząc tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się.

25. Wtedy, mnisi, ten mężczyzna mógłby pomyśleć: 'Kocham tą kobietę moim umysłem przywiązanym do niej przez intensywne pragnienie i namiętność, i tak żal płacz, ból, smutek i rozpacz powstają u mnie, kiedy widzę tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się. 'A gdybym tak porzucił te pragnienie i pożądanie tej kobiety?' Mógłby on porzucić swe pragnienie i pożądanie tej kobiety. Później mógłby zobaczyć tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się. Jak myślicie, mnisi? Czy żal, płacz, ból, smutek i rozpacz powstałyby u tego mężczyzny widzącego tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się?” „Nie, czcigodny panie. Dlaczego tak jest? Ponieważ ten mężczyzna już dłużej nie kocha tej kobiety z umysłem przywiązanym do niej przez intensywne pragnienie i namiętność, dlatego też żal, płacz, ból, smutek i rozpacz nie powstałyby u niego, widząc tą kobietę stojącą z innym mężczyzną, rozmawiającą, żartującą i śmiejącą się.

26. Tak też mnisi, mnich nie jest przytłoczony przez cierpienie, nie daje się przytłoczyć cierpieniu i nie rezygnuje z przyjemności zgodnej z Dhammą, ale nie jest zaślepiony tą przyjemnością. Rozumie w taki sposób: 'Kiedy wysilam się z determinacją, pewne źródło cierpienia zanika u mnie, z uwagi na ten determinowany wysiłek; i kiedy wglądam się z równowagą, pewne źródło cierpienia zanika u mnie, gdy utrzymuję przy istnieniu równowagę. Wysila się z determinacją odnośnie tego pewnego źródła cierpienia które zanika u niego z uwagi na ten zdeterminowany wysiłek i utrzymuje przy istnieniu równowagę odnośnie tego pewnego źródła cierpienia które zanika u niego z uwagi na utrzymanie przy istnieniu równowagi; w taki sposób cierpienie wyczerpuje się u niego. W taki sposób ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.

27. I znów, mnich rozważa tak: 'Podczas gdy żyję zgodnie z moją przyjemnością, niekorzystne stany zwiększają się u mnie a korzystne pomniejszają, ale gdy ćwiczę się w tym co bolesne, niekorzystne stany zmieszają się a korzystne powiększają. A co jeżeli ćwiczyłbym się w tym co bolesne?' I ćwiczy się w tym co bolesne. Kiedy to robi, niekorzystne stany zmieszają się a korzystne powiększają u niego. Później nie ćwiczy się w tym co bolesne. Dlaczego tak jest? Cel dla którego ten mnich ćwiczył się w tym co bolesne, został osiągnięty.

28. Załóżmy, mnisi, że kowal ocieplałby i nagrzewał strzałę między dwoma ogniami, czyniąc ją prostą i do użycia. Kiedy ta strzała została ocieplona i nagrzana między dwoma ogniami i uczyniona prostą, do użycia, to później już nie ocieplałby jej i nie ogrzewał. Dlaczego tak jest? Cel dla którego ten kowal ocieplał i nagrzewał strzałę został osiągnięty; to dlatego później już nie ocieplałby jej i nie ogrzewał.

29. Tak też, mnich rozważa tak 'Podczas gdy żyję zgodnie z moją przyjemnością, niekorzystne stany zwiększają się u mnie a korzystne pomniejszają, ale gdy ćwiczę się w tym co bolesne, niekorzystne stany zmieszają się a korzystne powiększają. A co jeżeli ćwiczyłbym się w tym co bolesne?' I ćwiczy się w tym co bolesne. Kiedy to robi, niekorzystne stany zmieszają się a korzystne powiększają u niego. Później nie ćwiczy się w tym co bolesne. Dlaczego tak jest? Cel dla którego ten mnich ćwiczył się w tym co bolesne, został osiągnięty.

30. Oto Tathagata pojawia się na świecie, Arahat, Całkowicie Przebudzony, doskonały w prawdziwej wiedzy i prowadzeniu się, wzniosły, znawca światów, niezrównany przywódca ludzi do opanowania, nauczyciel bogów i ludzi, oświecony, błogosławiony. Deklaruje ten świat z jego bogami, jego Marami i Brahmami, tą generację z jej pustelnikami i braminami, z jej książętami i ich ludźmi. Co sam zrealizował przez bezpośrednią wiedzę. Naucza Dhammy dobrej na początku, dobrej w środku i dobrej na końcu, z właściwym znaczeniem i frazą, i ukazuje święte życie które jest doskonałe i czyste.

31. Gospodarz lub gospodarza syn lub urodzony w jakimś klanie, słyszy Dhammę. Słysząc Dhammę, nabiera on wiary w Tathagatę. Posiadając wiarę rozważa tak: 'Domowe życie jest tłoczne i duszne; bezdomne szeroko otwarte. Nie jest możliwym żyjąc jak gospodarz prowadzić święte życie, całkowicie doskonałe i czyste jak wypolerowana muszla. Może zgolę włosy i brodę, przywdzieję żółtą szatę i odejdę z domowego życia w bezdomność'. I przy innej okazji, zaniechawszy być może małego, być może wielkiego majątku, być może małego, być może wielkiego kręgu krewnych, goli swe włosy i brodę, ubiera żółtą szatę i odchodzi z domowego życia w bezdomność.

32. Tak odchodząc i otrzymując reguły treningu i drogę życiową mnicha porzucając zabijanie żywych istot, staje się tym, kto powstrzymuje się od zabijania żywych istot, z odłożonymi kijem i bronią, łagodny i uprzejmy, trwa we współczuciu dla wszystkich istot. Porzucając zabieranie tego co niedane, staje się tym, który powstrzymuje się od zabierania tego co niedane, biorąc tylko to co dane, oczekując tylko tego co dane, staje się tym, który powstrzymuje się od zabierania tego co nie dane, trwając czystym w sobie przez nie kradzenie.

Porzucając to co nie należy do świętego życia, staje się tym kto żyje poza, powstrzymując się od wulgarnej zmysłowości. Porzucając fałszywą mowę, staje się tym który powstrzymuje się od fałszywej mowy, mówiąc prawdę, lgnąc do prawdy, jest godny zaufania, rzetelny i niezawodny. Porzucając złośliwą mowę staje się tym kto powstrzymuje się od złośliwej mowy, jak ten co ani nie powtarza gdzie indziej w celu tworzenia podziałów tego co tu usłyszał ani nie powtarza tutaj tego co usłyszał gdzie indziej; jest tym który jednoczy podzielonych. Jest promotorem przyjaźni i radosnej zgody, raduje się zgodnością, cieszy się zgodnością, staje się mówcą słów które promują zgodę. Porzucając ostrą mowę, staje się tym który powstrzymuje się od ostrej mowy, staje się mówcą słów łagodnych, miłych i cieszących ucho, dochodzących do serca, słów drogich i pożądanych przez wielu. Porzucając obmowę, staje się tym który powstrzymuje się od obmowy, jak ten kto mówi zgodnie ze stanem faktycznym, o tym co korzystne, o Dhammie i Dyscyplinie, staje się mówcą właściwych słów, wartych zapamiętania, uzasadnionych, wyważonych i związanych z dobrem. Staje się tym, który powstrzymuje się od niszczenia roślin i nasion. Staje się tym, który je tylko raz dziennie, odmawiając posiłku o późnej porze i w nocy. Staje się tym, który powstrzymuje się od tańca i śpiewu, muzyki i przedstawień teatralnych. Staje się tym, który powstrzymuje się od noszenia ozdób i używania pachnideł. Staje się tym, który powstrzymuje się od używania wysokich i dużych łóżek. Staje się tym, który powstrzymuje się od akceptowania złota i srebra. Staje się tym, który powstrzymuje się od akceptowania: surowego ziarna...surowego mięsa...kobiet i dziewczyn...niewolnic i niewolników...owiec i kóz...słoni i wołów, koni i kobył...pól i ziemi. Staje się tym który powstrzymuje się od chodzenia na posyłki...od kupowania i sprzedawania...od używania fałszywych wag...fałszywych metali i fałszywych miar...od oszukiwania, zwodzenia, defraudowania i szachrajstwa...od ranienia, mordowania, więzienia, zbójnictwa plądrowania i przemocy. Staje się tym co jest zadowolony z szat do ochrony ciała, z wyżebranego jedzenia do zaspokojenia głodu, gdziekolwiek idzie, cały swój dobytek zabiera ze sobą. Tak samo jak ptak który gdziekolwiek leci używa swych własnych skrzydeł, tak też on staje się tym, który jest zadowolony z szat do ochrony ciała, z wyżebranego pożywienia dla zaspokojenia głodu, gdziekolwiek idzie, cały swój dobytek zabiera ze sobą. Posiadając ten rodzaj cnót, właściwych szlachetnym, czuje w sobie zadowolenie co nienaganne.

33. Widząc materialne formy okiem, nie chwyta się znaków i cech przez które, gdyby pozostawił funkcję oka bez ochrony, złe niekorzystne stany pożądania i smutku mogłyby go nawiedzić. Praktykuje on drogę wstrzemięźliwości, chroni funkcję oka, podejmuje się wstrzemięźliwości funkcji oka. Słysząc dźwięk uchem ... Wąchając zapach nosem...Smakując smak językiem ...Dotykając dotykalne ciałem...Poznając idee umysłem, nie chwyta się znaków i cech przez które, gdyby pozostawił funkcję umysłu bez ochrony, złe niekorzystne stany pożądania i smutku mogłyby go nawiedzić. Praktykuje on drogę wstrzemięźliwości, chroni funkcję umysłu, podejmuje się wstrzemięźliwości funkcji umysłu. Posiadając tą wstrzemięźliwość szlachetnych, czuje w sobie zadowolenie co nienaganne.

34. Staje się tym który działa z pełną rozwagą, poruszając się na przód i z powrotem, który działa z pełną rozwagą patrząc na i patrząc poza, który działa z pełną rozwagą zginając się i rozciągając, który działa z pełną rozwagą nosząc połataną szatę i miskę, który działa z pełną rozwagą gdy je, pije, przeżuwa i smakuje, który działa z pełna rozwagą gdy opróżnia jelita i oddaje mocz, który działa z pełną rozwagą gdy chodzi, stoi i siedzi, budzi się, mówi i milczy.

35. Posiadając ten agregat szlachetnej cnoty, i tą szlachetną wstrzemięźliwość funkcji i posiadając tą szlachetną uważność i rozwagę, udaje się w odosobnione miejsce: do lasu, korzenia drzewa, góry, zbocza, górskiej jaskini, terenu cmentarnego, leśnej gęstwiny, otwartej przestrzeni, stogu siana. Po powrocie z żebraczego obchodu, po posiłku, siada krzyżując swe nogi, z ciałem wyprostowanym, z ustanowioną uważnością przed sobą. Porzucając pożądanie świata, oczyszcza on swój umysł od pożądania. Porzucając złą wolę trwa z umysłem bez złej woli, współczujący dla dobra wszystkich żywych istot, oczyszcza umysł od złej woli. Porzucając stany letargiczne i ospałość, trwa z umysłem wolnym od stanów letargicznych i ospałości, postrzegając światło, uważny i w pełni rozważny, oczyszcza swój umysł ze stanów letargicznych i ospałości. Porzucając niepokój i zmartwienia, trwa niezaniepokojony, z umysłem wyciszonym w sobie, oczyszczając umysł z niepokoju i zmartwień. Porzucając niepewność, trwa z umysłem, który pokonał niepewność, nie kwestionując korzystnych idei, oczyszcza umysł z niepewności.

36. Po porzuceniu tych pięciu przeszkód, skalań umysłu, osłabiających zrozumienie, całkowicie odosobniony od zmysłowych przyjemności, odosobniony od niekorzystnych stanów wkracza i trwa w pierwszej jhanie, z myśleniem i rozważaniem wraz z błogością i przyjemnością zrodzonymi z odosobnienia. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.

37. Po uspokojeniu myślenia i rozważania wkracza on i trwa w drugiej jhanie z pewnością siebie i ze zjednoczonym umysłem , bez myślenia i rozważania z błogością i przyjemnością zrodzonymi z koncentracji. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.

38. Z odejściem błogości trwając w równowadze, uważny i w pełni rozważny ciągle odczuwając przyjemność cielesną, wkracza i trwa w trzeciej jhanie, na temat której szlachetni powiadają:'Ten ma przyjemne przebywanie, kto zrównoważony i uważny'. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.

39. Po zaniechaniu przyjemności i bólu z uprzednim zanikiem radości i smutku, wkracza i trwa w czwartej jhanie, charakteryzującej się ani-bólem-ani-przyjemnością, i z oczyszczoną uważnością dzięki równowadze. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.

40. Kiedy jego skoncentrowany umysł jest tak oczyszczony, jasny, nienaganny, uwolniony od niedoskonałości, podatny, władczy i stały i bazujący na niewzruszoności, nakierowuje, inklinuje umysł na wiedzę rekolekcji przeszłych żywotów, mianowicie jedne narodziny, drugie narodziny...pięć narodzin, dziesięć narodzin, pięćdziesiąt narodzin, sto narodzin, sto tysięcy narodzin, wiele eonów rozszerzania się wszechświata, wiele eonów kurczenia się wszechświata, wiele eonów rozszerzania i kurczenia się wszechświata: Tu był tak nazywany, takiej rasy, tak wyglądał, taki był jego pokarm, takie było jego doświadczenie przyjemności i bólu, taki był okres jego życia, odchodząc stamtąd umierając, pojawił się gdzie indziej, tam też był tak a tak nazywany, takiej rasy, tak wyglądał, taki był jego pokarm, takie doświadczenie przyjemności i bólu, taki był okres jego życia, przemijając, umierając tam, pojawił się tutaj. Tak z detalami i szczegółami wspomina swoje rozliczne przeszłe życia. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.

41. Kiedy jego skoncentrowany umysł jest tak oczyszczony, jasny nienaganny, wolny od niedoskonałości, podatny, władczy, stały, bazujący na niewzruszoności, nakierowuje, inklinuje umysł na wiedzę o przemijaniu i ponownym pojawianiu się istot. Z boskim okiem, oczyszczonym i przewyższającym ludzkie, widzi on istoty umierające i pojawiające się ponownie, podrzędne i nadrzędne, piękne i brzydkie, o dobrym prowadzeniu się i źle się prowadzące, rozumie on jak istoty pojawiają się zgodnie z ich działaniami tak: 'Te wartościowe istoty, które źle się prowadziły ciałem mową i umysłem, lżące szlachetnych, błędne w swych poglądach, skłaniające się do błędnego poglądu w swych działaniach, po rozpadzie ciała, po śmierci, pojawiły się w stanie deprywacji, zatraceniu, nawet w piekle, ale te wartościowe istoty, o dobrym prowadzeniu ciałem, mową i umysłem, nie lżące szlachetnych, słuszne w swych poglądach, skłaniające się do słusznego poglądu w swych działaniach, po rozpadzie ciała, po śmierci, pojawiły się w dobrej destynacji, nawet w niebiańskim świecie', tak boskim okiem, które jest oczyszczone i przewyższa ludzkie, widzi on istoty umierające i pojawiające się ponownie, podrzędne i nadrzędne, piękne i brzydkie, o dobrym prowadzeniu się i źle się prowadzące. Rozumie on jak istoty pojawiają się zgodnie z ich działaniami. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.

42. Kiedy jego skoncentrowany umysł jest tak oczyszczony, jasny nienaganny, wolny od niedoskonałości, podatny, władczy, stały, bazujący na niewzruszoności, nakierowuje, inklinuje umysł na wiedzę o eliminacji skaz. Ma on bezpośrednią taką wiedzę: 'To cierpienie'. Ma on bezpośrednią taką wiedzę: 'To powstanie cierpienia'. Ma on bezpośrednią taką wiedzę: 'To wstrzymanie cierpienia'. Ma on bezpośrednią taką wiedzę: 'To droga do wstrzymania cierpienia'. Rozumie to takim jakim w rzeczywistości to jest: 'Takie są skazy'. Rozumie to takim jakim w rzeczywistości to jest: 'To jest powstanie skaz'. Rozumie to takim jakim w rzeczywistości to jest: 'To jest wstrzymanie skaz'. Rozumie to takim jakim w rzeczywistości to jest: 'To jest droga prowadząca do wstrzymania skaz'. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.

43. Kiedy wie i widzi w ten sposób, jego umysł jest wyzwolony ze skazy zmysłowego pożądania, ze skazy istnienia, i ze skazy ignorancji. Z wyzwoleniem pojawia się wiedza: 'Jest wyzwolony'. Ma bezpośrednią wiedzę: 'Narodziny wyczerpane, święte życie przeżyte, co trzeba było wykonać zostało wykonane, nigdy więcej tego stanu istnienia'. W taki sposób również ćwiczenie jest owocne, wysiłek jest owocny.

44. Tak Tathagata mówi, mnisi. A ponieważ Tathagata mówi w ten sposób, jest dziesięć uprawnionych podstaw dla jego pochwały:

1). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane tym co zostało uczynione w przeszłości, to Tathagata z pewnością musiał robić dobre uczynki w przeszłości, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.

2). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez kreatywny akt Najwyższego Boga, to Tathagata z pewnością musiał zostać stworzony przez dobrego Najwyższego Boga, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.

3). Jeżeli przyjemność i ból którą istoty odczuwają są powodowane przez okoliczności i naturę to Tathagata z pewnością musi mieć szczęście, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.

4) Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez klasę, to Tathagata z pewnością musi należeć do dobrej klasy, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.

5). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez ćwiczenie tutaj i teraz, to Tathagata z pewnością musiał dobrze ćwiczyć, skoro teraz odczuwa takie przyjemne, nieskazitelne uczucia.

6). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane tym co zostało uczynione w przeszłości, wtedy Tathagata podlega pochwale, jeżeli nie, to ciągle Tathagata podlega pochwale.

7). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez kreatywny akt Najwyższego Boga, wtedy Tathagata podlega pochwale; jeżeli nie, to ciągle Tathagata podlega pochwale.

8). Jeżeli przyjemność i ból które istoty odczuwają są powodowane przez okoliczności i naturę wtedy Tathagata podlega pochwale; jeżeli nie, to ciągle Tathagata podlegają krytyce.

9). Jeżeli przyjemność i ból którą istoty odczuwają są powodowane przez klasę, wtedy Tathagata podlega pochwale; jeżeli nie, to ciągle Tathagata podlega pochwale.

10) Jeżeli przyjemność i ból którą istoty odczuwają są powodowane przez ćwiczenie tutaj i teraz, wtedy Tathagata podlega pochwale; jeżeli nie, to ciągle Tathagata podlega pochwale.

Tak Tathagata mówi, mnisi. A ponieważ Tathagata mówi w ten sposób, jest tych dziesięć uprawnionych podstaw dla jego pochwały.

Oto co powiedział Zrealizowany. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego.

Sutta M 118 Uważność oddychania

1. Tak usłyszałem. Przy pewnej okazji Zrealizowany mieszkał w Savatthi we Wschodnim Parku w Pałacu Matki Migary razem z wieloma bardzo dobrze znanymi starszymi mnichami – Czcigodnym Sariputtą, czcigodnym Maha Moggallaną, czcigodnym Maha Kassapą, czcigodnym Maha Kaccaną, czcigodnym Maha Kotthitą, czcigodnym Maha Kapiną, czcigodnym Cundą, czcigodnym Anuruddhą, czcigodnym Revatą, czcigodnym Anandą i innymi bardzo dobrze znanymi mnichami.

2. Przy tej okazji starsi mnisi uczyli i instruowali nowych mnichów, pewni starsi mnisi uczyli i instruowali dziesięciu nowych mnichów, pewni starsi mnisi uczyli i instruowali dwudziestu nowych mnichów, pewni starsi mnisi uczyli i instruowali trzydziestu nowych mnichów, pewni starsi mnisi uczyli i instruowali czterdziestu nowych mnichów. I nowi mnisi osiągali sukcesyjne etapy wyższej dystynkcji.

3. Przy tej okazji w Upostha piętnastego przy pełni księżyca, w czasie ceremonii Pavarana, Zrealizowany siedział na otwartej przestrzeni otoczony przez Zgromadzenie mnichów. Wtedy zmierzywszy wzrokiem milczące Zgromadzenie mnichów, odezwał się do nich tak:

4. "Mnisi, jestem zadowolony z tego progresu. Także wzbudźcie jeszcze większą energię by osiągnąć nieosiągnięte, by zdobyć niezdobyte, by zrealizować niezrealizowane. Będę czekał tutaj w Savatthi na pełnię księżyca Komudi czwartego miesiąca.

5. Mnisi z kraju usłyszeli: „Zrealizowany będzie czekał na pełnię księżyca Komudi czwartego miesiąca". I mnisi z kraju ruszyli do Savatthi zobaczyć Zrealizowanego.

6. I starsi mnisi jeszcze intensywniej uczyli i instruowali nowych mnichów, pewni starsi mnisi uczyli i instruowali dziesięciu nowych mnichów, pewni starsi mnisi uczyli i instruowali dwudziestu nowych mnichów, pewni starsi mnisi uczyli i instruowali trzydziestu nowych mnichów, pewni starsi mnisi uczyli i instruowali czterdziestu nowych mnichów. I nowi mnisi osiągali sukcesyjne etapy wyższej dystynkcji.

7. Przy tej okazji w Upostha piętnastego przy pełni księżyca Komudi, czwartego miesiąca Zrealizowany siedział na otwartej przestrzeni otoczony przez Zgromadzenie mnichów. Wtedy zmierzywszy wzrokiem milczące Zgromadzenie mnichów, odezwał się do nich tak:

8. Mnisi, to towarzystwo jest wolne od paplaniny, to towarzystwo jest wolne od gadania. Składa się ono tylko z rdzenia drzewa - takie jest to Zgromadzenie mnichów, takie jest to towarzystwo. Takie towarzystwo jak to jest warte darów, warte gościnności, warte ofiar, warte pozdrowień z szacunkiem, niezrównane pole zasług dla świata – takie jest to Zgromadzenie mnichów, takie jest to towarzystwo. Takie jest to towarzystwo, że dany mu mały podarunek staje się wielkim a wielki jeszcze większym - takie jest to Zgromadzenie mnichów, takie jest to towarzystwo. Takie towarzystwo jak to jest rzadkie do zobaczenia w świecie - takie jest to Zgromadzenie mnichów, takie jest to towarzystwo. Takie towarzystwo jest warte podróżowania wielu mil z torbą podróżną by je zobaczyć - takie jest to Zgromadzenie mnichów, takie jest to towarzystwo.

9. W tym Zgromadzeniu są mnisi którzy są arahatami z wyczerpanymi skazami, którzy przeżyli święte życie, wykonali to co trzeba było wykonać, odłożyli brzemię i osiągnęli prawdziwy cel, zniszczyli pęta istnienia i są wyzwoleni przez finałową wiedzę – tacy mnisi są tu w tym Zgromadzeniu mnichów.

10. W tym Zgromadzeniu są mnisi, którzy porzucili pięć niższych pęt, wszyscy oni pojawią się spontanicznie (w Czystych Krainach) i tam osiągną wygaszenie bez powracania już na ten świat – tacy mnisi są tu w tym Zgromadzeniu mnichów.

11. W tym Zgromadzeniu są mnisi, którzy porzucili trzy niższe pęta z pomniejszeniem pożądania, nienawiści i złudzenia, wszyscy oni są raz-powracającymi, wrócą raz jeszcze na ten świat by zakończyć cierpienie – tacy mnisi są tu w tym Zgromadzeniu mnichów.

12. W tym Zgromadzeniu są mnisi, którzy porzucili trzy niższe pęta, wszyscy oni są wchodzącymi w strumień, nie skazanymi już dłużej na niższe światy, pewnie kierowani ku pełnemu przebudzeniu – tacy mnisi są tu w tym Zgromadzeniu mnichów.

13. W tym Zgromadzeniu są mnisi, którzy poświęcają się utrzymaniu przy istnieniu czterech podstaw uważności – tacy mnisi są tu w tym Zgromadzeniu mnichów. W tym Zgromadzeniu są mnisi, którzy poświęcają się utrzymaniu przy istnieniu czterech rodzajów wysiłku – tacy mnisi są tu w tym Zgromadzeniu mnichów. W tym Zgromadzeniu są mnisi, którzy poświęcają się utrzymaniu przy istnieniu czterech baz dla duchowych mocy – tacy mnisi są tu w tym Zgromadzeniu mnichów. W tym Zgromadzeniu są mnisi, którzy poświęcają się utrzymaniu przy istnieniu pięciu zdolności – tacy mnisi są tu w tym Zgromadzeniu mnichów. W tym Zgromadzeniu są mnisi, którzy poświęcają się utrzymaniu przy istnieniu pięciu mocy – tacy mnisi są tu w tym Zgromadzeniu mnichów. W tym Zgromadzeniu są mnisi, którzy poświęcają się utrzymaniu przy istnieniu siedmiu czynników oświecenia – tacy mnisi są tu w tym Zgromadzeniu mnichów. W tym Zgromadzeniu są mnisi, którzy poświęcają się utrzymaniu przy istnieniu Ośmiorakiej Szlachetnej Ścieżki – tacy mnisi są tu w tym Zgromadzeniu mnichów.

14. W tym Zgromadzeniu są mnisi, którzy poświęcają się utrzymaniu przy istnieniu medytacji przyjazności ... współczucia ... radości ... równowagi ... brzydoty ... percepcji nietrwałości – tacy mnisi są tu w tym Zgromadzeniu mnichów. W tym Zgromadzeniu są mnisi, którzy poświęcają się utrzymaniu przy istnieniu uważności oddychania.


Uważność oddychania


15. Mnisi, kiedy uważność oddychania jest utrzymana przy istnieniu i kultywowana, jest o wielkim owocu, wielkiej korzyści. Kiedy uważność oddychania jest utrzymana przy istnieniu i kultywowana, wypełnia cztery podstawy uważności. Kiedy cztery podstawy uważności są utrzymane przy istnieniu i kultywowane, wypełniają siedem czynników oświecenia. Kiedy siedem czynników oświecenia jest utrzymanych przy istnieniu i kultywowanych, wypełniają prawdziwą wiedzę i wyzwolenie.

16. A jak, mnisi, uważność oddychania jest utrzymana przy istnieniu i kultywowana, tak że jest o wielkim owocu, wielkiej korzyści?

17. Tu mnich udaje się do lasu czy korzenia drzewa czy pustej chaty, siada ze skrzyżowanymi nogami i wyprostowanym ciałem ustanawiając uważność (na oddychaniu) przed sobą, zawsze uważny wdycha, uważny wydycha.

18. Wdychając długo rozumie on: „Wdycham długo". Wdychając krótko rozumie on: „Wdycham krótko". Wydychając długo rozumie on: „Wydycham długo". Wydychając krótko rozumie on: „Wydycham krótko". Trenuje tak: „Będę wdychał doświadczając całego ciała"; trenuje tak: „Będę wydychał doświadczając całego ciała"; trenuje tak: „Będę wdychał uspokajając cielesne determinacje"; trenuje tak: „Będę wydychał uspokajając cielesne determinacje".

19. Trenuje tak: 'Będę wdychał doświadczając błogość'; trenuje tak: 'Będę wydychał doświadczając błogość'. Trenuje tak: 'Będę wdychał doświadczając przyjemność'; trenuje tak: 'Będę wydychał doświadczając przyjemność'. Trenuje tak: 'Będę wdychał doświadczając mentalną determinację'; trenuje tak: 'Będę wydychał doświadczając mentalną determinację'. Trenuje tak: 'Będę wdychał uspokajając mentalną determinację'; trenuje tak: 'Będę wydychał uspokajając mentalną determinację'.

20. Trenuje tak: 'Będę wdychał doświadczając umysł'; trenuje tak: 'Będę wydychał doświadczając umysł'. Trenuje tak: 'Będę wdychał zadowalając umysł'; trenuje tak: 'Będę wydychał zadowalając umysł'. Trenuje tak: 'Będę wdychał koncentrując umysł'; trenuje tak: 'Będę wydychał koncentrując umysł'. Trenuje tak: 'Będę wdychał wyzwalając umysł'; trenuje tak: 'Będę wydychał wyzwalając umysł'.

21. Trenuje tak: 'Będę wdychał kontemplując nietrwałość'; trenuje tak: 'Będę wydychał kontemplując nietrwałość'. Trenuje tak: 'Będę wdychał kontemplując zanik'; trenuje tak: 'Będę wydychał kontemplując zanik'. Trenuje tak: 'Będę wdychał kontemplując wstrzymanie'; trenuje tak: 'Będę wydychał kontemplując wstrzymanie'. Trenuje tak: 'Będę wdychał kontemplując rezygnację'; trenuje tak: 'Będę wydychał kontemplując rezygnację'.

22. Tak, mnisi, uważność oddychania jest utrzymana przy istnieniu i kultywowana, że jest o wielkim owocu, wielkiej korzyści.


Wypełnienie czterech podstaw uważności


23 A jak uważność oddychania jest utrzymana przy istnieniu i kultywowana, że wypełnia cztery podstawy uważności?

24. Mnisi, kiedykolwiek mnich wdychając długo rozumie: „Wdycham długo". Wdychając krótko rozumie: „Wdycham krótko". Wydychając długo rozumie: „Wydycham długo". Wydychając krótko rozumie on: „Wydycham krótko". Trenuje tak: „Będę wdychał doświadczając całego ciała"; trenuje tak: „Będę wydychał doświadczając całego ciała"; trenuje tak: „Będę wdychał uspokajając cielesne determinacje"; trenuje tak: „Będę wydychał uspokajając cielesne determinacje" – przy tej okazji mnich trwa kontemplując ciało jako ciało, gorliwie, w pełni rozważny i uważny, odłożywszy pożądliwość i światowy smutek. Powiadam, że to jest pewne ciało wśród ciał, mianowicie wdychanie i wydychanie. Dlatego przy tej okazji mnich trwa kontemplując ciało jako ciało, gorliwie, w pełni rozważny i uważny odłożywszy pożądliwość i światowy smutek.

25. Mnisi, kiedykolwiek mnich trenuje tak: 'Będę wdychał doświadczając błogość'; trenuje tak: 'Będę wydychał doświadczając błogość'. Trenuje tak: 'Będę wdychał doświadczając przyjemność'; trenuje tak: 'Będę wydychał doświadczając przyjemność'. Trenuje tak: 'Będę wdychał doświadczając mentalną determinację'; trenuje tak: 'Będę wydychał doświadczając mentalną determinację'. Trenuje tak: 'Będę wdychał uspokajając mentalną determinację'; trenuje tak: 'Będę wydychał uspokajając mentalną determinację' – przy tej okazji mnich trwa kontemplując uczucie jako uczucie, gorliwie, w pełni rozważny i uważny, odłożywszy pożądliwość i światowy smutek. Powiadam, że to jest pewne uczucie wśród uczuć, mianowicie wdychanie i wydychanie. Dlatego przy tej okazji mnich trwa kontemplując uczucie jako uczucie, gorliwie, w pełni rozważny i uważny odłożywszy pożądliwość i światowy smutek.

26. Mnisi, kiedykolwiek mnich trenuje tak: 'Będę wdychał doświadczając umysł'; trenuje tak: 'Będę wydychał doświadczając umysł'. Trenuje tak: 'Będę wdychał zadowalając umysł'; trenuje tak: 'Będę wydychał zadowalając umysł'. Trenuje tak: 'Będę wdychał koncentrując umysł'; trenuje tak: 'Będę wydychał koncentrując umysł'. Trenuje tak: 'Będę wdychał wyzwalając umysł'; trenuje tak: 'Będę wydychał wyzwalając umysł' – przy tej okazji mnich trwa kontemplując umysł jako umysł, gorliwie, w pełni rozważny i uważny odłożywszy pożądliwość i światowy smutek. Nie mówię, że jest utrzymanie przy istnieniu uważności oddychania dla tego kto zapominalski, kto nie jest w pełni przytomny. Dlatego przy tej okazji mnich trwa kontemplując umysł jako umysł, gorliwie, w pełni rozważny i uważny odłożywszy pożądliwość i światowy smutek.

27. Mnisi, kiedykolwiek mnich trenuje tak: 'Będę wdychał kontemplując nietrwałość'; trenuje tak: 'Będę wydychał kontemplując nietrwałość'. Trenuje tak: 'Będę wdychał kontemplując zanik'; trenuje tak: 'Będę wydychał kontemplując zanik'. Trenuje tak: 'Będę wdychał kontemplując wstrzymanie'; trenuje tak: 'Będę wydychał kontemplując wstrzymanie'. Trenuje tak: 'Będę wdychał kontemplując rezygnację'; trenuje tak: 'Będę wydychał kontemplując rezygnację' – przy tej okazji mnich trwa kontemplując idee jako idee, gorliwie, w pełni rozważny i uważny, odłożywszy pożądliwość i światowy smutek. Zobaczywszy ze zrozumieniem porzucenie pożądliwości i światowego smutku z bliska wgląda się z równowagą. Dlatego przy tej okazji mnich trwa kontemplując idee jako idee, gorliwie, w pełni rozważny i uważny odłożywszy pożądliwość i światowy smutek.

28. Mnisi, oto jak uważność oddychania jest utrzymana przy istnieniu i kultywowana, że wypełnia cztery podstawy uważności.


Wypełnienie siedmiu czynników oświecenia


29. A jak cztery podstawy uważności są utrzymane przy istnieniu i kultywowane, że wypełniają siedem czynników oświecenia?

30. Mnisi, kiedykolwiek mnich trwa kontemplując ciało jako ciało, gorliwie w pełni rozważny i uważny, odłożywszy pożądliwość i światowy smutek – przy tej okazji nieustająca uważność jest ustanowiona u mnicha. Kiedykolwiek nieustająca uważność jest ustanowiona u mnicha – przy tej okazji uważność – czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

31. Trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu. Kiedykolwiek mnich trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu – przy tej okazji dociekanie stanów - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

32. U tego kto trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu - niezmożona energia powstaje. Kiedykolwiek niezmożona energia powstaje u mnicha który trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu – przy tej okazji energia - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

33. U tego kto wzbudził energię, powstaje nieświatowa błogość. Kiedykolwiek nieświatowa błogość powstaje u mnicha który wzbudził energię – przy tej okazji błogość - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

34. U tego kto w stanie błogości, ciało i umysł stają się spokojne. Kiedykolwiek ciało i umysł stają się spokojne u mnicha w stanie błogości – przy tej okazji spokój - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

35. U tego kogo ciało i umysł stają się spokojne i kto odczuwa przyjemność, umysł staje się skoncentrowany. Kiedykolwiek umysł staje się skoncentrowany u mnicha którego ciało i umysł są spokojne i kto odczuwa przyjemność – przy tej okazji koncentracja - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

36. Z bliska wgląda się z równowagą w tak skoncentrowany umysł. Kiedykolwiek z bliska mnich wgląda się z równowagą w tak skoncentrowany umysł – przy tej okazji równowaga - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

37. Mnisi, kiedykolwiek mnich trwa kontemplując uczucia jako uczucia, gorliwie w pełni rozważny i uważny, odłożywszy pożądliwość i światowy smutek – przy tej okazji nieustająca uważność jest ustanowiona u mnicha. Kiedykolwiek nieustająca uważność jest ustanowiona u mnicha – przy tej okazji uważność – czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi do wypełnienia w nim.

38. Trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu. Kiedykolwiek mnich trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu – przy tej okazji dociekanie stanów - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

39. U tego kto trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu - niezmożona energia powstaje. Kiedykolwiek niezmożona energia powstaje u mnicha który trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu – przy tej okazji energia - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

40. U tego kto wzbudził energię, powstaje nieświatowa błogość. Kiedykolwiek nieświatowa błogość powstaje u mnicha który wzbudził energię – przy tej okazji błogość - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

41. U tego kto w stanie błogości, ciało i umysł stają się spokojne. Kiedykolwiek ciało i umysł stają się spokojne u mnicha w stanie błogości – przy tej okazji spokój - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

42. U tego kogo ciało i umysł stają się spokojne i kto odczuwa przyjemność, umysł staje się skoncentrowany. Kiedykolwiek umysł staje się skoncentrowany u mnicha którego ciało i umysł są spokojne i kto odczuwa przyjemność – przy tej okazji koncentracja - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

43. Z bliska wgląda się z równowagą w tak skoncentrowany umysł. Kiedykolwiek z bliska mnich wgląda się z równowagą w tak skoncentrowany umysł – przy tej okazji równowaga - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

44, Mnisi, kiedykolwiek mnich trwa kontemplując umysł jako umysł, gorliwie w pełni rozważny i uważny odłożywszy pożądliwość i światowy smutek – przy tej okazji nieustająca uważność jest ustanowiona u mnicha. Kiedykolwiek nieustająca uważność jest ustanowiona u mnicha – przy tej okazji uważność – czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi do wypełnienia w nim.

45. Trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu. Kiedykolwiek mnich trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu – przy tej okazji dociekanie stanów - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

46. U tego kto trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu - niezmożona energia powstaje. Kiedykolwiek niezmożona energia powstaje u mnicha który trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu – przy tej okazji energia - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

47. U tego kto wzbudził energię, powstaje nieświatowa błogość. Kiedykolwiek nieświatowa błogość powstaje u mnicha który wzbudził energię – przy tej okazji błogość - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

48. U tego kto w stanie błogości, ciało i umysł stają się spokojne. Kiedykolwiek ciało i umysł stają się spokojne u mnicha w stanie błogości – przy tej okazji spokój - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

49. U tego kogo ciało i umysł stają się spokojne i kto odczuwa przyjemność, umysł staje się skoncentrowany. Kiedykolwiek umysł staje się skoncentrowany u mnicha którego ciało i umysł są spokojne i kto odczuwa przyjemność – przy tej okazji koncentracja - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

50. Z bliska wgląda się z równowagą w tak skoncentrowany umysł. Kiedykolwiek z bliska mnich wgląda się z równowagą w tak skoncentrowany umysł – przy tej okazji równowaga - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

51. Mnisi, kiedykolwiek mnich trwa kontemplując idee jako idee, gorliwie w pełni rozważny i uważny odłożywszy pożądliwość i światowy smutek – przy tej okazji nieustająca uważność jest ustanowiona u mnicha. Kiedykolwiek niezanikająca uważność jest ustanowiona u mnicha – przy tej okazji uważność – czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi do wypełnienia w nim.

52. Trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu. Kiedykolwiek mnich trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu – przy tej okazji dociekanie stanów - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

53. U tego kto trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu - niezmożona energia powstaje. Kiedykolwiek niezmożona energia powstaje u mnicha który trwając tak uważny, docieka i egzaminuje ten stan ze zrozumieniem i oddaje się pełnemu jego przebadaniu – przy tej okazji energia - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

54. U tego kto wzbudził energię, powstaje nieświatowa błogość. Kiedykolwiek nieświatowa błogość powstaje u mnicha który wzbudził energię – przy tej okazji błogość - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

55. U tego kto w stanie błogości, ciało i umysł stają się spokojne. Kiedykolwiek ciało i umysł stają się spokojne u mnicha w stanie błogości – przy tej okazji spokój - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

56. U tego kogo ciało i umysł stają się spokojne i kto odczuwa przyjemność, umysł staje się skoncentrowany. Kiedykolwiek umysł staje się skoncentrowany u mnicha którego ciało i umysł są spokojne i kto odczuwa przyjemność – przy tej okazji koncentracja - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

57. Z bliska wgląda się z równowagą w tak skoncentrowany umysł. Kiedykolwiek z bliska mnich wgląda się z równowagą w tak skoncentrowany umysł – przy tej okazji równowaga - czynnik oświecenia powstał u niego i utrzymuje go przy istnieniu i przez utrzymanie przy istnieniu, dochodzi on do wypełnienia w nim.

58. Mnisi oto jak cztery podstawy uważności są utrzymane przy istnieniu i kultywowane, że wypełniają siedem czynników oświecenia.


Wypełnienie prawdziwej wiedzy i wyzwolenia


57. Mnisi, a jak siedem czynników oświecenia jest utrzymanych przy istnieniu i kultywowanych, że wypełniają prawdziwą wiedzę i wyzwolenie?

58. Tu mnisi, mnich utrzymuje przy istnieniu uważność – czynnik oświecenia, co jest wspomagane przez odosobnienie, beznamiętność i wstrzymanie i dojrzewa rezygnacją. Utrzymuje przy istnieniu dociekanie stanów – czynnik oświecenia, co jest wspomagane przez odosobnienie, beznamiętność i wstrzymanie i dojrzewa rezygnacją. Utrzymuje przy istnieniu energię – czynnik oświecenia, co jest wspomagane przez odosobnienie, beznamiętność i wstrzymanie i dojrzewa rezygnacją. Utrzymuje przy istnieniu błogość – czynnik oświecenia, co jest wspomagane przez odosobnienie, beznamiętność i wstrzymanie i dojrzewa rezygnacją. Utrzymuje przy istnieniu spokój – czynnik oświecenia, co jest wspomagane przez odosobnienie, beznamiętność i wstrzymanie i dojrzewa rezygnacją. Utrzymuje przy istnieniu koncentrację – czynnik oświecenia, co jest wspomagane przez odosobnienie, beznamiętność i wstrzymanie i dojrzewa rezygnacją. Utrzymuje przy istnieniu równowagę – czynnik oświecenia, co jest wspomagane przez odosobnienie, beznamiętność i wstrzymanie i dojrzewa rezygnacją.

59. Mnisi oto jak siedem czynników oświecenia jest utrzymanych przy istnieniu i kultywowanych, że wypełniają prawdziwą wiedzę i wyzwolenie.

Oto co powiedział Zrealizowany. Mnisi byli zadowoleni i ucieszeni słowami Zrealizowanego.